مجاز از ديدگاه بلاغت

Metonymy Basted on the Prespective of Rhetoric

مجاز مهم ترين مبحث در علم بيان و به تعبير بعضي از دانشمندان، بلاغت همه علم بيان است. در منابع بلاغي بخشي از آن - كه مجاز مفرد باشد - در علم بيان و بخشي از آن -كه مجاز مركب باشد- در علم معاني مطرح مي شود. مجاز مفرد بيشتر وجه معني شناسي دارد و جنبه تخيل آن كمتر است اما مجاز مركب -كه در بحث مجاز در كتاب هاي بلاغت كمتر بدان توجه مي شود وجه شاعرانگي و تخيل قوي دارد. در اين مقاله بي آنكه به بعضي از جزييات پرداخته باشيم كوشيده ايم تا بر اساس مهم ترين منابع قديم و جديد بلاغت مباحث اصلي مربوط به مجاز مفرد و مركب را به اختصار يك جا جمع كنيم تا شايد در آينده، بلاغت نويسان ما با تجديد نظر در شيوه تدوين مباحث علم بلاغت، مجاز را به ديدي كلي تر بنگرند و به جنبه‌هاي تخيلي و شاعرانه مجاز بيشتر توجه كنند؛ زيرا در كتاب‌هاي كنوني - به تبع از بعضي منابع قديم - بيشتر بر بحث معني شناسي آن تاكيد مي شود.

Metonymy is the most important notion in rhetoric and exquisite and even, as seen by some scholars the whole of it. In rhetoric and exquisite, one part of metonymy, individual metonymy, falls into rhetoric and the other part, compound metonymy, falls into requisite. Individual metonymy is mainly semantic and rarely imaginative. On the other hand, compound metonymy, mainly neglected in rhetoric books, is strongly poetic and imaginative. Ignoring many details, this article uses the old and new rhetoric resources to gather the basic notions related to individual and compound metonymies. It is hoped that future rhetoricians change their method of compiling rhetoric resources and gain a more general view of metonymy and its imaginative and poetic aspects. In the present books, like the previous ones, semantic aspects are mainly focused.