تاثير آموزش بر اساس مدل بزنف بر ارتقا رفتار تغذيه اي پيشگيري از كم خوني فقر آهن

The effect of education based on BASNEF model on promoting of nutritional behavior to prevent iron deficiency anemia

چكيده مقدمه: كم خوني فقرآهن يكي از مهمترين موضوعات سلامت عمومي در جهان به شمار مي آيد و بر سلامت بسياري از كودكان و زنان در كشورهاي در حال توسعه تاثير نامطلوب مي گذارد. 25 درصد دانش آموزان به كم خوني فقر آهن مبتلا هستند. اين مساله سو تغذيه عمومي يا آهن كم موجود در رژيم غذايي را نشان مي دهد. هدف: هدف اين تحقيق تعيين ارتقاي رفتار تغديه اي پيشگيري از كم خوني فقرآهن بر اساس مدل بزنف (BASNEF) Beliefs, Attitudes, Subjective Norms and Enabling Factors در دختران دبيرستاني بود. روش كار: اين پژوهش از نوع كارآزمايي شاهددار تصادفي است كه بر روي 100 دانش آموز كه به طور تصادفي چند مرحله اي در دو گروه مداخله و كنترل، در سال 92 انجام شد. مداخله در پنج جلسه آموزشي انجام شد و سه ماه و نيم بعد از مداخله آموزشي پيگيري صورت گرفت. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسش نامه براساس مدل بزنف (BASNEF) و انجام آزمايشات خوني هموگلوبين، هماتوكريت و فريتين بود. به منظور دستيابي به نتايج از آزمونهاي تي زوج، تي مستقل، من ويتني، ويلكاكسون ، مجذور كاي استفاده گرديد. نتايج: پس از آموزش ميانگين نمره آگاهي، نگرش نسبت به رفتار، هنجارهاي انتزاعي، عوامل قادركننده و رفتارهاي پيشگيري كننده از كم خوني فقرآهن و ميزان فريتين در گروه مداخله افزايش معني دار(P < 0/005) داشته است. نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان دهنده تاثير مثبت برنامه آموزشي براساس مدل بزنف در افزايش رفتارهاي پيشگيري كننده از كم خوني فقرآهن در دانش آموزان دبيرستاني مي باشد.

Abstract Introduction: Iron deficiency anemia is one of the most important public health issue in the world and harmfully effect on the health of women and children in developing countries. 25 percent of students are suffering Iron Deficiency Anemia. This suggests that insufficient intake of iron, Malnutrition or low iron in the diet. Objective: The aim of this research was to promote nutritional behavior to prevent iron deficiency anemia based on Beliefs, Attitudes, Subjective Norms and Enabling Factors (BASNEF) model on high school girls. Methods: This Randomized controlled trial study was performed on 100 Students by multistage random placed into intervention and control groups in 2013. Intervention was done in five sections and 3.5 months after educational intervention. Questionnaire base on BASNEF Model parts and blood lab exams (Hb, Hct, Feritin) were data gathering tool. Data were analyzed by pair T- test, independent T- test, Mann- Whitney, Wilcoxon and Chi- square. Results: The mean score of knowledge and attitude toward the behavior, Subjective norms, Enabling factors, iron deficiency anemia preventive behaviors and Ferritin had a significant increase in the intervention group compared to the control group after the educational intervention (P < 0.05). Conclusion: The results of the study showed positive effect of educational intervention program base on BASNEF Model on improvement of iron deficiency anemia preventive behaviors in the high school Students.