يكپارچه‌‎سازي معنايي منابع اطلاعاتي در كتابخانه‌هاي ديجيتالي ايران

Semantic Integration of Information Resources in Iranian Digital Libraries

هدف: شناسایی وضعیت محتوای فراداده‌های كتابخانه‌های دیجیتالی ایران از نظر یكپارچه‌سازی معنایی و ارائة پیشنهادهایی برای بهبود روابط معنایی در فراداده‌های آنها. روش/ رویكرد پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی است و به‌روش پیمایشی انجام شده است. جامعة پژوهش را تمامی كتابخانه‌های دیجیتالی فعال در كشور تشكیل می‌دهد (32 كتابخانه) كه در نهایت 26 كتابخانه با پژوهش حاضر همكاری كردند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامة پژوهشگر‌ساخته و برای كسب روایی از نظر متخصصان بهره گرفته شد. یافته‌ها: كتابخانه‌های دیجیتالی ایران تأكید اصلی خود را بر منابع اطلاعاتی متنی قرار داده‌اند و سایر منابع مانند منابع چندرسانه‌ای و غیرمتنی همچنان در چرخة ارائۀ اطلاعات به كاربران قرار ندارند. كتابخانه‌های دیجیتالی از نظر پوشش منابع دیجیتالی و تكمیل فیلدهای فراداده در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. فیلدهای اساسی مورد نیاز در یكپارچه‌سازی معنایی مانند كلیدواژه‌های نمایه، شابك، شابم، و دی.اُ.آی. در تكمیل فیلدهای فراداده مورد توجه كتابخانه‌ها نیستند. از نظر مستندسازی محتوای فیلدهای فراداده نیز وضعیت چندان رضایت‌بخشی را شاهد نیستیم. به‌عنوان نمونه، فیلدهای پدیدآورندگان، ناشران، و كلیدواژه‌های نمایه‌ای مستند نمی‌شوند. نتیجه‌گیری: كتابخانه‌های دیجیتالی ایران از نظر ارائۀ خدمات یكپارچه معنایی در وضعیت مناسبی قرار ندارند، بر این اساس به تقویت محورهای معنایی در فیلدهای فراداده‌ای نیاز دارند.

Purpose: To identify the status of Iranian digital librariesʹ metadata in terms of semantic integration and proposing suggestions to improve their semantic relations. Methodology/Approach: Itʹs a descriptive study using survey. The population consists of all active digital libraries around Iran (32 libraries), 26 of them cooperated with this survey. Data gathered using a self-designed questionnaire and the validity is guaranteed by experts. Results: The focus of digital libraries is on textual resources and little consideration has been toward non-textual and multimedia resources. These libraries are not in a suitable situation considering digital resources coverage and metadata fields completion. Necessary fields in semantic integration like index keywords, ISBN, ISMN and DOI are not regarded in metadata fields. Also, authorization of metadata fieldsʹ content is not satisfying. For example, fields related to authors, publishers and keywords are not authorized. Conclusion: Iranian digital libraries are not in a proper condition regarding semantic integration services; therefore, there needs to be a more focus on semantic relations in their metadata fields.