شبيه‌سازي بارش- رواناب و تخمين سيل در حوضه‌ي آبريز خرم‌آباد با مدل HEC–HMS

Simulation of Rainfall-Runoff Process and Estimate of Flood with HEC-HMSModel in Khorramabad Catchment Area

فرآيند بارش- رواناب يك حوضه‌ي آبريز عمدتاً تحت تاثير شرايط هيدرولوژيكي، ژيومورفولوژي و اقليم منطقه مي‌باشد. يكي از عمومي‌ترين روش ها براي شناخت فرآيند بارش رواناب شبيه سازي آن با استفاده از مدل هاي هيدرولوژيكي و تجزيه و تحليل نتايج حاصله مي‌باشد. در اين مطالعه با استفاده از مدل HEC–HMS فرآيند بارش– رواناب حوضه آبريز خرم‌آباد شبيه‌سازي شد و مورد واسنجي قرار گرفت نتايج نشان داد كه سازگاري خوبي بين هيدروگراف هاي مشاهده شده و شبيه سازي شده در خروجي حوضه وجود دارد، مقادير شاخص كارايي مدل در مرحله اعتبارسنجي با ضريب ناش– ساتكليف و ضريب واريانس شبيه‌سازي شده به ترتيب برابر با 68/0 ُو 09/0 بوده است، كه نشان‌دهنده‌ي كارايي بالاي مدل در برآورد دبي پيك در حوضه‌ي آبريز مورد مطالعه بوده است. سپس با استفاده از پارامترهاي بهينه شده، هايتوگراف بارش طرح در دوره بازگشت هاي مختلف وارد مدل شد و هيدروگراف سيل در دوره‌ي بازگشت هاي مختلف به‌دست آمد، اجراي مدل در دوره‌ي بازگشت هاي 2، 5، 10، 50 و 100 ساله به ترتيب منجر به وقوع دبي‌هاي اوج سيلاب با ميزان 762، 1020، 1442،1955 و 2248 متر مكعب بر ثانيه شده است. نتايج نشان مي‌دهد مي‌توان رواناب را با استفاده از مدل با دقت بالا پيش‌بيني نمود.

The rainfall-runoff process of a catchment area is mainly influenced by hydrological, Geomorphological and climatic conditions of the region. ne of the most popular methods for understanding the rainfall runoff process is its simulation by using the hydrological model and analyzing the results. In this study, by using HEC– HMS model, the rainfall – runoff of Khorramabad catchment area was simulated and analyzed. The results showed a good correlation between the observed and simulated Hyetographs at the basin outlet. The values of performance indicators which simulated at the validation stage by Nash–Sutcliffe coefficient and coefficient of variance were 0.68 and 0.09 respectively, which indicate the high-performance of model in estimating maximum flow in the studied catchment area. Then by using the optimized parameters, the rainfall Hyetograph at different return periods were entered in the model and the flood Hyetograph was obtained at different return periods. The use of model in the return periods of 2, 5, 10, 50, 100 years respectively has caused the flood peak discharge rate of 762, 1020, 1442, 1955, 2248 cubic meters per second . Results show that runoff can be predicted with high accuracy by using this model.