بررسي و تحليل خوشه هاي آستانه بارش هاي شديد ايران

The Study and Analysis the Clusters of Heavy Rainfall Threshold in Iarn

هدف از اين مطالعه تحليل نواحي آستانه هاي بارش شديد ايران مي‌باشد. بدين منظور، داده هاي بارش روزانه، طيّ سال‌هاي 1390-1340، از پايگاه داده اي اسفزاري استخراج گرديده است. در ادامه، به‌منظور تعيين آستانه بارش شديد، از صدك 95 استفاده شده است. به منطور بررسي و ناحيه‌بندي آستانه ها از تحليل خوشه اي و براي استخراج چرخه هاي آستانه ها از تحليل همساز ها بهره گرفته شده است. با اجراي تحليل خوشه اي بر روي آستانه‌هاي بارش شديد چهار ناحيه به شرح زير مشخص شد: ناحيه با آستانه بارش هاي شديد زياد و ضريب تغييرات زياد (ناحيه اول)، ناحيه با آستانه بارش شديد متوسط و ضريب تغييرات متوسط (ناحيه دوم)، ناحيه با آستانه بارش شديد بسيار زياد و ضريب تغييرات بسيار كم (ناحيه‌ي سوم) و ناحيه با آستانه بارش شديد بسيار كم و ضريب تغييرات بسيار زياد (ناحيه چهارم). در بين نواحي ياده شده ناحيه سوم يعني كرانه هاي ساحلي درياي خزر داراي بالاترين آستانه بارش هاي شديد بوده است اين درحالي مي‌باشد كه بخش‌هاي زيادي از نواحي مركزي ايران از آستانه بارش هاي شديد پايين برخوردار بوده است. نتايج حاصل از تحليل چرخه ها در هر چهار ناحيه بيانگر اين است كه بجز در ناحيه‌ي سوم كه چرخه‌ي ميان‌مدت حاكم بوده است در ساير نواحي چرخه‌هاي كوتاه‌مدت بر آستانه‌ي بارش شديد ايران حاكم است.

The aim of this study is to analyze the areas of heavy rainfall thresholds in Iran. For this purpose, daily rainfall data of over 50 years were produced from Esfezari database. In continue, percentile was used to determine the heavy precipitation threshold. In order to study and zoning the thresholds, the analysis of harmonic means has been used. By implementing cluster analysis on heavy rainfall, four zones as the following were recognized. First, the zone with great heavy rainfall threshold and coefficient of very great changes, second, zone with medium heavy rainfall threshold and coefficient of medium changes, third zone with very great heavy rainfall and coefficient of very low changes and the fourth, zone with too low heavy rainfall and coefficient of very great changes. Among the zones, the third zone, i. e. the Caspian coast has had the highest heavy rainfall threshold, while a great deal of areas in the central part of Iran has had low heavy rainfall threshold. The results of the analysis in the four zones indicate that except in the third zone , which the medium term is dominant, in other areas, the short term cycles is dominant on the Iranʹs heavy rain fall threshold