ارزيابي راهكارهاي احيا و باززنده سازي بافت قديم شهر يزد با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) (مورد مطالعه : برزن شش بادگير)

An Evaluation of Reduction and Revitalization Solutions in the old Texture of Yazd Using the Analytical Hierarchy Process (AHP) (Case Study: Sheshbadgir quarter)

در پژوهش حاضر، با توجه به مطالعات انجام شده و برداشت هاي ميداني از برزن شش بادگير در بافت قديم شهر يزد به مواردي نظير توجه به نظرات ساكنين برزن و افزايش ظرفيت هاي اجتماعي و نهادي آنها، توجه به ابعاد اقتصادي و ارتقا ظرفيت هاي اقتصادي برزن، توجه به مولفه هاي عملكردي و تغيير و ايجاد كاربري هاي لازم جهت رفع كمبود خدمات و در نهايت بهبود شبكه هاي دسترسي، اشاره گرديده است. نوع تحقيق كاربردي و روش بررسي آن توصيفي- تحليلي، ميداني و پيمايشي است. هدف اصلي تحقيق، بررسي راهكارهاي بهبود و ارتقا مولفه هاي اجتماعي، اقتصادي، عملكردي وكالبدي بافت برزن شش-بادگير شهر يزد از طريق شناسايي و ارزيابي مهم ترين معيارهاي تاثيرگذار در امر احيا و باززنده سازي اين برزن و اولويت بندي آنها با استفاده از تكنيك فرآيند تحليل سلسله مراتبي(AHP) به منظور ارتقا سطح كيفي برزن مي باشد. بر مبناي نتايج حاصل شده، وزن شاخص هاي پنج گانه عملكردي،كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و شبكه ي رفت و آمد به ترتيب 513/0، 261/0، 129/0، 063/0 و 033/0 است. بنابراين نتيجه گرفته مي شود كه اثر «عامل عملكردي» در احيا و باززنده سازي محدوده مورد مطالعه از بقيه عوامل بيش تر بوده و بعد از آن ساير عوامل به ترتيب بر مبناي وزنشان تاثيرگذارند. همچنين، معيار «طول مدت اقامت بيش تر ساكنين» در قالب شاخص اجتماعي با وزن 318/0، معيار «اقتصاد خانوار» در قالب شاخص اقتصادي با يوزن 394/0، معيار «اسكلت ابنيه» در قالب شاخص كالبدي با وزن 328/0، معيار «انواع كاربري ها» در قالب شاخص عملكردي با وزن 637/0 و معيار «تعريض دسترسي هاي محله» در قالب شاخص شبكه رفت و آمد با وزن 565/0 بيش ترين تاثير را در اين زمينه دارند.

This study focuses on the views of residents of Sheshbadgir quarter in the old texture of Yazd and their institutional capacities and social enhances, promoting economic and financial capacity. The components (factors) and functional changes and requirements for service deficiency, and network access improvement are the main focuses of the study. This research is applied research where the evaluation methods are description-analysis and survey in nature and is based on creating an understanding of the current situation. The research is set in place to improve and promote the components of social, economic, functional and physical elements in Sheshbadgir quarter in the old texture of Yazd through identifying the main challenges and prioritizing(Rating) them to revive and to promote the level of this quarter. Based on the results, the weight of the five indexes of, functional, physical, social, economic and network traffic were orderly: 0.513, 0.261, 0.129, 0.063 and 0.033. based on the output of the utilized software. Therefore, we can conclude that the effectiveness of functional element to revive the this texture was more than others. Also, the criteria of ‘residents stay time’ in terms of social indicators with a mean weight of 0.318, the "Household economy" in terms of economic indicators with a mean weight of 0.394, the buildings Skeleton in physical index with a mean weight of 0.328, the “Criteria of land use” in the form of performance indicators with a mean weight of 0.637 and the criteria of “Quarter access widening “in the form of network traffic index with a mean weight of 0.565, were most effective among others.