منابع شناخت از ديدگاه شيخ حرّ عاملي

Sources of Knowledge according to al-ShaykhHurr al-ʹʹAmili

شيخ حرّ عاملي از جمله عالمان اخباري است كه مي‌توان آگاهي‌هاي مفيدي در باب معرفت‌شناسي و منابع شناخت از ميان آثار وي به دست آورد. بحث از منابع شناخت آن‌گونه كه بتواند جهت‌گيري‌ها و منطق عملي افراد را در مواجهه با مسايل كلامي بنماياند، شامل سه مسيله خواهد بود: اول حيطه كاركرد هر يك از منابع و ترسيم حدود قابليت آنها براي استخراج معارف ديني؛ دوم رابطه آنها با يكديگر و پاسخ به اين پرسش كه امكان رسيدن به داده‌هاي كدام منبع از طريق ديگر منابع نيز وجود دارد؛ سوم حل اختلاف ميان موداي آنها و تبيين راهي كه بتوان بر اساس آن در از ميان بردن تعارض ظاهري گام نهايي را برداشت. شيخ حرّ به اين مسيله توجه خاصي داشته است. وي سه منبع فطرت، عقل و وحي را به‌عنوان منابع شناخت معرفي كرده، سپس راه رسيدن به پاسخ را به‌تفصيل فراهم ساخته است.

Al-Shaykh?urr al-ʹ?mil? was an Akhbari scholar who made helpful contributions concerning epistemology and the sources of knowledge in his work. The problem of sources of knowledge, as it is related to problems of Kalam, includes three issues: (1) the scope of each source of knowledge and their capacity for religious knowledge, (2) their relations and interactions with one another: which source can yield information on the basis of the data of which source? And (3) resolving the discrepancies and apparent contradictions between the data provided by difference sources. Al-Shaykh?urr al-ʹ?mil? was in particular concerned with the latter problem. He took fi?rat (innate capacities), reason and divine revelation (wa?y) to be sources of knowledge, and gave a detailed answer to the above questions.