آينده پژوهي تغييرات رويكردي آموزش عالي در توسعه سرمايه انساني كشور؛ سناريويي محتمل براي افق 1410

A future study on higher education approaches in training human capital: A plausible scenario for 2030

هدف از اين پژوهش شناسايي شايستگيهاي كليدي مورد نياز براي توسعه سرمايه انساني كشور در افق 1410 و تحولات ضروري در رويكردهاي آموزشي براي پاسخگويي به آن بود. روش پژوهش از نوع مطالعات كيفي در حوزه آينده پژوهي با بهره گيري از روشهاي سناريوپردازي، تحليل محتوا و تحليل روند‌ با رويكرد «ريكمن» بود. در اين مطالعه ‌اعضاي هييت علمي گروههاي مديريت (كليه گرايشها) در دانشگاههاي دولتي تهران و مراكز استانها به عنوان صاحبنظر انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بود. زيرسناريوهاي محتمل بر اساس تحليل پاسخهاي دريافتي از مشاركت كنندگان و سناريوي نهايي با استناد به نظر خبرگان (از طريق مصاحبه) اعتبارسنجي و تدوين شدند. طبق يك سناريوي غالب سرمايه انساني كشور در افق 1410 بايد علاوه بر شايستگيهاي مورد تاكيد امروز، از توانمنديهاي كليدي ديگر برخوردار باشند. مهم ترين اين موارد بدين شرح شناسايي شدند: تفكر برتر (تفكر غالب به جاي تفكر خنثي يا مغلوب)، توان بالا در تشخيص صحيح مسايل (قوه مسيله بيني) و توان بالا در برقراري ارتباطات و كارِگروهي در ابعاد فراسازماني. همچنين مشخص شد كه توسعه اين توانمنديها در عموم تحصيل كردگان در كنار توسعه آنها در نخبگان اهميت ويژه اي دارد. صرف نظر از ضرورت اصلاحات و تحولات ساختاري و محتوايي در دانشگاهها، مي توان با اتخاذ برخي از رويكردهاي آموزشي در خصوص تامين هر چه بيشتر شايستگيهاي مورد نياز نسلهاي آتي گامهايي برداشت. سوق دادن شيوه هاي آموزش دانشگاهي به سمت مسيله محوري و سوق دادن تكاليف، پروژه ها‌ و امتحانات برخي از دروس از حالت انفرادي به گروهي از توصيه هاي مشخص اين پژوهش به شمار مي رود.

The purpose of this study was to identify key human capital competencies required in horizon 2030, and the necessary changes in educational approaches to meet its needs. This study is a qualitative type in the field of future studies, using scenario techniques, content analysis and trend analysis by applying Rieckmann approach. In this study, the faculty members of management departments in Tehranʹs State Universities and provincial capitals were chosen as experts. Expertʹs opinions about research questions were investigated via a questionnaire. Sup- scenarios based on analysis of the responses received from the participants, and the final scenario, according to interviews, were developed and validated. Under a dominant scenario, the human capital should be equipped by a series of other key competencies in 2030. The most important competencies were as follows: Superior thinking (thinking is characterized by dominant or recessive rather than neutral thoughts), high power on diagnosing problems accurately, and high power communication and teamwork in a Meta organizational- aspects. Furthermore, it was found that the development of this competency (at a possible extent) in the majority of educated capitals is vital in their development (at an excellent extent) in the elites. Regardless of the need for reform and changes in the contents and structure, universities can use some educational approaches, in order to provide much needed competencies for future generations. Keywords: Future study, Higher education, Human capital.