اثر كاربرد تلفيقي كود دامي و اوره و محلولپاشي عناصر كم مصرف بر شاخص هاي رشد و فيزيولوژيك گياه دارويي كدوي پوست كاغذي (Cucurbita pepo var. styriaca)

Effect of integrated application of manure and urea and foliar application of micro elements on growth and physiological indices of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo var styriaca)

سابقه و هدف: كدوي پوست كاغذي (Cucurbita pepo var. styriaca) يكي از مهمترين گياهان دارويي بوده كه به‌علت كيفيت بالاي روغن، علاوه بر مصارف خوراكي جنبه درماني نيز دارد. يكي از اهداف مهم كشت و كار اين گياه ارزشمند، توليد حداكثري روغن با كاربرد مقادير كمتر كودهاي شيميايي مي باشد. با توجه به اهميت تغذيه گياهي و نقش شاخص هاي رشد و فيزيولوژيك در پايش وضعيت فتوسنتزي و توليد، اين آزمايش طراحي و اجرا گرديد. مواد و روش ها: به منظور بررسي اثر كاربرد تلفيقي كود دامي و اوره و محلولپاشي عناصر كم مصرف بر شاخص‌هاي رشد و فيزيولوژيك گياه دارويي كدوي پوست كاغذي، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي پرديس ابوريحان دانشگاه تهران، به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. عوامل مورد مطالعه شامل چهار تركيب كود دامي و اوره (150 كيلوگرم اوره، 50 كيلوگرم اوره + 5/3 تن كود دامي، 100 كيلوگرم اوره + 5/1 تن كود دامي، 150 كيلوگرم اوره + 5/1 تن كود دامي) به عنوان عامل اصلي و سه سطح محلولپاشي يك در هزار، دو در هزار و سه در هزار شامل عناصر كم مصرف: آهن (Fe)، روي (Zn)، منگنز (Mn) از منبع كلات و بر (B) از منبع اسيد بوريك) به عنوان عامل فرعي بودند. يافته ها: نتايج نشان داد كاربرد مقادير مختلف كود دامي و اوره به صورت پلت شده پس از 15 روز اثر معني‌داري بر تغييرات ماده خشك توليدي در هر متر مربع نداشت. اثر سطوح مختلف عامل اصلي در مراحل بعدي رشد بسيار معني دار بود. عناصر كم مصرف تا 45 روز بعد از كاشت اثر معني داري بر توليد ماده خشك در مترمربع نداشت. در نمونه برداري 60 روز پس از كاشت اين اثر در سطح احتمال 5 درصد و در مراحل بعدي رشد در سطح احتمال 1 درصد معني دار بود. بيشترين شاخص سطح برگ به ميزان 62/3 و 51/3 و سرعت رشد گياه به ميزان 15/5 و 35/4 گرم در روز با كاربرد 150 كيلوگرم اوره + 5/1 تن كود دامي به-صورت پلت شده و محلول‌پاشي دو در هزار عناصر كم مصرف حاصل شد. با توجه به اهميت شاخص سطح برگ در فتوسنتز گياه، بيشترين ميزان ماده خشك نيز در اين دو تيمار به ميزان 2397 و 2094 گرم در متر مربع حاصل گرديد. كمترين شاخص سطح برگ و ميزان ماده خشك به ميزان 12/0 و 48/4 گرم در روز با كاربرد 50 كيلوگرم اوره + 5/3 تن كود دامي به صورت پلت شده حاصل گرديد. در ميان سطوح مختلف محلولپاشي عناصر كم مصرف كمترين شاخص سطح برگ به ميزان 13/0 در تيمار دو در هزار عناصر كم مصرف و كمترين ميزان ماده خشك به ميزان 5/4 گرم در روز با كاربرد يك در هزار عناصر عناصر كم مصرف حاصل شد. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه مي توان كاربرد 150 كيلوگرم اوره + 5/1 تن كود دامي و دو در هزار عناصر كم‌مصرف را براي دستيابي به توليد مطلوب اين گياه دارويي توصيه نمود.

Background and objectives: Pumpkin (Cucurbita pepo var. styriaca) is one the most important cultivated medicinal plants, because of oil quality and its uses as edible and herbal medicine. High oil production of pumpkin by lower amounts of chemical fertilizers usage is one of the important aims of this plant cultivation. Because of plant nutrition importance and growth and physiological indices on photosynthetic condition and production, this experiment designed and performed. Materials and methods: In order to evaluate the effects of integrated application of manure and urea and microelements foliar application on growth and physiological indices of medicinal pumpkin, a field experiment was performed as split plot basis on randomized complete block design with three replications at University of Tehran, college of Abouraihan. The animal manure and urea as pellet with four levels (150 Kg urea, 50 Kg urea + 3.5 ton animal manure, 100 Kg urea + 1.5 ton animal manure and 150 Kg urea + 1.5 ton animal manure) as main factor and microelements foliar with three levels (1000, 2000 and 3000 (mg kg -1) including of iron, zinc, manganese in chelate form and boron in boric acid forms as minor factor were considered. Results: The results showed that the usage of pelleted manure and urea after 15 days had no significant effect on total dry matter production variation. Main plot had significant effect at the next growth stage (P < 0.01). Microelements had no significant effect on total dry matter until 45 days after planting. Sixty days after planting, microelements had significant effect on total dry matter at 5% levels; in the next growth stage had significant effect at 1% level. Maximum LAI (3.62 and 3.51) and CGR (5.15 and 4.35 g d-1) were achieved at 150 Kg urea + 1.5 ton animal manure as pellet and 2000 (mg kg -1) of microelements application. Because of the importance of leaf area index in photosynthesis, maximum dry matter was 2397 and 2094 g m-2 in these two treatments. Minimum LAI and dry matters (0.12 and 4.48 g d-1) were achieved at 50 Kg urea + 3.5 ton animal manure as pellet. Among different microelements levels, minimum LAI (0.13) was achieved at 2000 mg Kg-1 application and minimum dry matter (4.5 g day-1) was achieved at 1000 mg Kg-1 usage. Conclusion: Result showed that 150 Kg urea + 1.5 ton animal manure as pellet and 2000 (mg Kg-1) of microelements can be suggested as the best option for achievement of the maximum yield characteristics of pumpkin medicinal plant.