وضعيت دسترسي به منابع بهداشت و درمان در شهرستان‌هاي غرب كشور

Access to healthcare resources in the cities of west of Iran

زمينه: بهداشت و درمان يكي از مهم‌ترين بخش‌ها در توسعه هر كشوري است و توزيع نابرابر منابع در اين بخش باعث كاهش سطح توسعه مي شود. هدف اين مطالعه بررسي دسترسي فيزيكي و درجه برخورداري از منابع بهداشت و درمان در شهرستان‌هاي 5 استان غربي كشور شامل كرمانشاه، كردستان، ايلام، لرستان و همدان با استفاده از روش تاكسونومي عددي در سال 1391 است. روش‌ها: جامعه مورد مطالعه 51 شهرستان استان‌هاي غربي در سال 1391 بود. وضعيت برخورداري اين شهرستانها با استفاده از 23 شاخص بهداشت و درمان و با استفاده از روش تاكسونومي عددي مورد ارزيابي قرار گرفت. داده ها از سالنامه هاي مركز آمار استان‌هاي مورد مطالعه به‌دست آمد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم‌افزارهاي Excel وArc GIS انجام شد. يافته‌ها: شهرستان‌هاي كرمانشاه و ثلاث باباجاني به‌ترتيب برخوردارترين (59/0F=) و محروم‌ترين (07/1F=) شهرستان‌ها از نظر دسترسي به خدمات بهداشت و درمان بودند. 50 درصد شهرستان‌هاي استان كرمانشاه، 40 درصد شهرستان‌هاي استان كردستان، 5/37 درصد شهرستان‌هاي استان ايلام، 40 درصد شهرستان‌هاي استان لرستان و در حدود 8/88 درصد شهرستان‌هاي استان همدان داراي وضعيت برخوردار و بسيار برخوردار هستند. نتيجه‌گيري: شكاف زيادي در دسترسي به منابع بهداشت و درمان بين شهرستان‌هاي يك استان و همچنين بين 5 استان غربي كشور وجود دارد.

Background: The healthcare sector is one of the most important sectors in the development of each country, and the disparities in the distribution of health resources will reduce the level of development. The aim of this study was to examine the physical accessibility and degree of development in healthcare resources in the cities of five western provinces, including Kermanshah, Kurdistan, Ilam, Lorestan and Hamadan by numerical taxonomy method in 2012. Methods: The study sample of this cross-sectional study included 51 cities of five Western provinces of Iran. The physical accessibility and degree of development of healthcare resources were evaluated by numerical taxonomy technique using 23 indicators of health resources. Data were obtained from the statistical yearbooks of provinces in 2012. The data analysis was done by Excel and Arc GIS software. Results: The cities of Kermanshah and Salas-e-Babajani had the highest (F=0.59) and lowest (F=1.07) degree of development in terms of access to healthcare resources, respectively. Also, 50% of Kermanshah cities, 40% of Kurdistan cities, 37.5% of Ilam cities, 40% of Lorestan cities and about 88.8% of Hamadan cities were found to have good and very good status in access to healthcare services.. Conclusion: This study showed a large gap between the cities of one province and among the western provinces in access to healthcare resources.