تشابهات تكنيكي نقاشي هاي كليساي بيت لحم اصفهان و نگارگري ايراني دوران صفويه

technical similarity between the paintings of beit_al_lahm church and the persian miniatures in the safavid era

ارامنه به عنوان يكي از گروه‌هايي كه در دوره شاه عباس اول صفوي به اصفهان مهاجرت داده شده‌اند براي فراهم آوردن زندگي مادي و معنوي خود در پايتخت صفويان نياز به مباني فرهنگي خاص خود داشتند، در اين راستا نياز به مراكز عبادي، آنها را بر آن داشت تا با كسب اجازه از دربار صفوي نسبت به ساخت كليسا اقدام نمايند. كليساهاي بيت لحم و وانك از كليساهاي معروف در جلفاي اصفهان مي باشند كه از نظر نقاشي هاي داخل بنا از ارزش و اعتبار زيادي برخوردارند. گنبد كليساي بيت لحم از داخل نمازخانه با نقاشي‌هاي زيبايي آذين يافته است و سقف آن با گل و بوته‌هاي زيادي رنگ آميزي شده است. محراب آن نسبتاٌ وسيع است و دور تا دور داخل بنا 70 تصوير وجود دارد. دركليساي وانك نيز كه حدود 25 سال بعد از بيت لحم ساخته شده بيش از 100 تصوير وجود دارد كه همه توسط هنرمندان ارمني اجرا شده اند. اين نقاشان عبارت بودند از ميناس مارديروس (كه در اجراي نقاشيهاي هر دو كليسا سهم داشته است)، هوانس مركوز (نقاش زندگي گريگور مقدس در كليساي وانك)، كشيش استپانوس و آستوازادور (كه نقاشيهاي تزييني گل و بوته هاي كليساي بيت لحم را به عهده داشته است). همانگونه كه گفته شد نقاشان متفاوت بوده اند و به همين دليل با آثار متنوعي از نظر اجرا و نحوه ي كار روبرو هستيم. كليساي بيت لحم در سال 1627 ميلادي (1006 شمسي) توسط شخصي ثروتمند به نام خواجه پطروس ساخته شد (هم اكنون به همراه فرزند و نوه اش در سمت غربي محوطه كليسا مدفون است) و كليساي فعلي وانك در سال 1655 (1034 شمسي) بر روي ويرانه هاي كليساي قديمي وانك ( متعلق به سال 1605 ميلادي / 983 شمسي) بنا شده است. در اين تحقيق سعي شده است با استفاده از داده‌هاي تاريخي، اسناد، عكس‌ها و تصاوير به معرفي كامل اين دو بنا و نقاشيهاي موجود در آنها پرداخته شود.در روش و اساس كار، ضمن استفاده از اسناد و مدارك آرشيوي و كتب تاريخ مربوط به اين دوره از مصاحبه با اساتيد مرمت گر(استاد ستراك نازاريان) و تاريخ نگار ( استاد ليون ميناسيان) ارامنه نيز سود برده ايم، و براي اثبات فرضيات از روش تحليل محتوايي استفاده مي شود