تحليل شدت- مدت- فراواني خشكسالي و روند تغيير بارش در شيراز

Analysis of Intensity- Duration and Frequency of Drought and Trend of Precipitation Changes in the Shiraz Synoptic Station (Iran)

خشكسالي يكي از پديده هاي طبيعي است كه به بارش كمتر از معمول اطلاق شده و در هر رژيم آب و هوايي امكان رخ دادن آن وجود دارد. در پژوهش حاضر از شاخص بارش استاندارد شده(SPI) در مقياس زماني 1، 3 و 12 ماهه به منظور تعيين شدت، مدت و فراواني خشكسالي هاي اخير در ايستگاه سينوپتيك شيراز استفاده شد و آزمون من كندال دنباله اي به منظور تحليل روند تغييرات بارش در مقياس هاي سالانه و فصلي در بازه زماني 1392-1363 به كار گرفته شد. نتايج به دست آمده بيانگر افزايش شدت، دوام و فراواني خشكسالي ها و تمايل سال هاي نرمال به خشكي مي باشد. بزرگ ترين خشكسالي مربوط به بازه زماني 1387-1386 با مدت دوام 16 ماه و حداكثر شدت مشاهده شده 57/2- مي باشد. از آنجا كه روند منفي بارش در مقياس سالانه و در فصول زمستان و بهار وجود داشته ولي در سطح خطاي 5 درصد معني دار نشده اند و نيز ميانگين بارش دهه اخير در حدود 100 ميلي متر نسبت به دهه هاي قبل كاهش داشته است، از ميانگين هاي متحرك 10 ساله آزمون رونديابي استفاده گرديد. نتيجه آن كه به دليل اثر پذيري كم ميانگين هاي متحرك از يك سال تر يا خشك، روند تغييرات با دقت بالايي تعيين گرديد و مشخص شد كه در بارش زمستانه و سالانه با دقت 99/99 درصد در ميانگين هاي 10 ساله روند منفي وجود دارد. همچنين نتايج نشان داد شدت روند منفي بارش زمستانه، بيشتر از شدت كاهش بارش سالانه مي باشد.

Drought is a phenomenon refers to precipitation less than normal value which is possible in any climate and geographic location. In this study, the Standardized Precipitation Index on a scale of 1, 3 and 12 months used to determine the intensity, duration and frequencies of Shiraz droughts and the graphical mann-kendall test used to analyze the shifts or possible trends in both annual and seasonal time scales. The data used was monthly precipitation data of Shiraz synoptic station ranged from 1984 to 2013. Results indicated the increase in the intensity, duration and the frequency of droughts and trend of normal years to drought. Also the drought of 1386-1387 was the biggest with the duration of 16 months and the maximum intensity of -2.57. Since the negative trend of annual and seasonal precipitation scales is not statistically significant at 5% level, the trend of decadal moving averages was applied to examine the whole trend. Due to the low variability of decadal moving average from fluctuations, the trends were determined in high confidence level. Results indicated that precipitation averages decreased by 100 mm in the last ten years and negative trends were identified with high confidence of 99.99% in annual scale and winter. Also, results showed that negative slope of winter precipitation trend line is steeper than reduction of annual precipitation.