كاربرد سنجش از دور در تعيين تغييرات مورفولوژي رودخانه كشف رود

Use Remote Sensing in Determining The Kashafrood River Morphology Changes

خصوصيات مورفولوژي رودخانه ها به واسطه ويژگي پوياي آن، همواره دچار تغييرات هستند و اين تغييرات مي تواند بر سازه هاي بنا شده در حاشيه رودخانه ها، زمين هاي كشاورزي و غيره آثار منفي بگذارد. چم‌ها از شاخصه‌هاي مهم تغييرات محيطي به شمار مي‌آيند. تحقيق حاضر بررسي تغييرات درجه ميان‌بري و شكل چم‌ها در رودخانه كشف رود با استفاده از عكس هاي هوايي سال 1345، تصاوير سنجنده‌ TM ماهواره لندست سال‌ 1366، تصوير گوگل ارث سال 1392 مي باشد. در اين تحقيق پارامترهاي مورفولوژيكي 16 چم در بازه‌اي به طول 11 كيلومتر از رودخانه كشف رود براي هر دوره تعيين شد. نتايج حاصل از مقايسه ميانگين t جفتي نشان داد كه تغييرات در مقدار درجه ميان بري در طي سال‌هاي 1345 تا 1392 داراي اختلاف معني‌داري در سطح يك درصد است. براي تعيين تاثير تغييرات برخي از پارامترهاي چم بر تغييرات درجه ميان‌بري از مدل رگرسيون خطي چند متغيره استفاده شد. نتايج مدل نشان داد كه در صورت تغيير در درجه ميان‌بري تغييرات دامنه پيچ و خم در كناره نيز به صورت كاهشي است. همچنين نتايج همبستگي اسپيرمن نشان داد كه تغييرات در پارامترهاي درجه ميان‌بري و حالت شكل چم به شدت به يكديگر وابسته هستند. به طوري كه همبستگي معني‌داري بين تغييرات درجه ميان‌بري و شكل چم در سطح معني‌داري يك درصد وجود دارد. با افزايش درجه آب‌بندي اشكال چم نيز به صورت U و ? شكل در مي‌آيند و چم تمايل به بسته شدن پيدا مي‌كند. در چم‌هايي كه كاهش درجه ميان‌بري وجود دارد مانند چم‌هاي شماره 2، 3، 11 و 12 عمدتاً مسير به صورت مستقيم در آمده و قسمتي از رودخانه به صورت بركه‌هاي شاخ گاوي جدا شده است.

Morphology of rivers constantly changes due to their dynamic features, and these changes can negatively affect the structures in riversides, agricultural lands, etc. Meanders are considered as important indicators of environmental change. This study examines the changes of the sealing degree and meander shapes of the Kashafroud river using 1966 aerial photography, 1987 Landsat TM sensing images, and 2013 Google Earth images. In this study, morphological parameters of 16 meanders in a range of 11 kilometers along the Kashafroud river was determined for each period. The results of the paired t mean comparison showed that changes in the sealing degree ranging from 1966 to 2013 have a significant difference at level of one percent. To determine the effects of changes in some meanders parameters on sealing degree, multivariate linear regression model was used. The results showed that in case of change in the sealing degree, meanders reduce along the river. In addition, Spearman correlation analysis showed that changes in the parameters of sealing level and meander shape are strongly interdependent, so that there is a significant correlation between changes in sealing degree and meander shape at level of one percent. With increasing degree of sealing, meander shapes convert into U and ? shapes, and meanders tend to close. In meanders with reduced sealing degree, such as meanders number 2, 3, 11, and 12, the path will mainly change into a strait one, and a part of the river will be separated as bovine horn ponds.