ارزيابي ديدگاه مفسران در تبيين معناي امر در آيه 54 سوره اعراف

An Evaluation of Commentators’ Views in Explaining the Meaning of Verse 54 of A’raf Surah

در آيات پرشماري از قرآن كريم، آفرينش همه موجودات با فعل «خلق» به خداوند استناد داده شده است؛ ولي در آيه 54 سوره اعراف، مالكيت «امر» در مقابل مالكيت «خلق» قرار گرفته و در نگاه نخست تقابل بين «خلق» و «امر» از آن برداشت مي شود. ازاين رو مفسران درصدد تعيين معناي «امر» در برابر «خلق» برآمده اند. اين مقاله، مفهوم امر را از ديد مفسران با هدف تحليل و نقد، بررسي كرده و به اين نتيجه رسيده است كه ديدگاه ها در اين زمينه عبارت اند از پنج نظريه 1. فرمان، 2. كلام خدا، 3. تدبير الهي، 4. عالم امر، 5. جنبه امري موجودات، و ادله اين ديدگاه ها قابل نقدند. در اين ميان تنها ديدگاه علامه طباطبايي در تفسير الميزان راه را براي تفسير قابل دفاع از آيه گشوده است و مقاله حاضر افزون بر تحليل و نقد جامع ديدگاه هاي ديگر مفسران، گامي ديگر در عرضه نظريه مورد توجه علامه طباطبايي در لابه لاي تفسير الميزان برداشته و با ترميم آن به ديدگاهي نو راه يافته است: تفسير امر به جنبه غيرتعيني موجودات.

In numerous verses of the Holy Qurʹan, the creation of all creatures is ascribed to God through using the verb “create", but in verse 54 of A’raf Surah, ownership of "command" is contrasted with ownership of “creation” and at first glance, one construes a contrast between "creation" and "command". Therefore, commentators have sought to determine the meanings of "command" and "creation". Dealing with a critical analysis of the concept of “command” from the perspective of commentators, this paper concludes that views in this regard include five theories: 1. order, 2. Godʹs word, 3. divine commandment, 4. world of command and 5. command aspect of creatures. The arguments for all these views can be criticized. Only Allameh Tabatabaiʹs perspective in Al-Mizan commentary can open the way for a defendable interpretation of this verse. In addition to thoroughly analyzing and criticizing the views of other commentators, the present paper takes another step in presenting the theory by Allameh Tabatabai in Al-Mizan commentary. Modifying Allameh’s theory, it achieves a new perspective i.e. the interpretation of command as the in-determined aspect of creatures.