تاثير ساختار و فرهنگ سازماني بر نوآوري: مطالعه تطبيقي در سازمان مركزي دانشگاه هاي پيام نور، علمي-كاربردي، آزاد اسلامي و دانشگاه تهران

The Effect of Organizational Structure and Culture on Innovation: a Comparative Study in Central Organizations of Iranian Universities (Payam-e Noor, Scientific-Applied, Islamic Azad and University of Tehran)

امروزه نوآوري يكي از مزي تهاي اصلي براي حيات سازما نهاي آموزشي بويژه دانشگاه ها است. پژوهش حاضر با هدف بررسي تفاو تهاي موجود در دانشگا ههاي مختلف ايران در نوآوري سازماني و تاثير ساختار و فرهنگ انجام شد. به اين منظور، بر اساس اهداف و ماموري تهاي تعريف شده، دانشگا ههاي ايران به 4 گروه آزاد اسلامي، پيام نور، جامع علمي- كاربردي و دانشگا ههاي دولتي طبق هبندي شدند و مديران و كاركنان سازمان مركزي اين دانشگا هها جامعه آماري اين پژوهش را تشكيل دادند. مدل مفهومي و فرضيه هاي پژوهش با مطالعه ادبيات موضوع طراحي گرديد و جمع آوري داده ها، آزمون مدل و فرضي هها، با ابزار پرسشنامه و روش معادلات ساختاري انجام شد. نتايج نشان داد كه در دانشگاه پيام نور ميان تمامي متغيرها، ارتباط دو به دو مثبت و معنادار وجود دارد. در دانشگاه علمي-كاربردي ميان نوآوري-فرهنگ و نوآوري-ساختار ارتباط معنادار مشاهده شد و در دانشگاه تهران )به عنوان نماينده دانشگاههاي دولتي( ارتباط مثبت و معنادار بين فرهنگ و نوآوري وجود داشت. در مورد دانشگاه آزاد، تنها ميان فرهنگ و نوآوري ارتباط معنادار مشاهده گرديد. با اجراي مد لسازي معادلات ساختاري، ميزان تاثير متغيرهاي مكنون )ساختار( بر متغيرهاي مكنون درونزا )فرهنگ و نوآوري( مورد بررسي قرار گرفت كه نتايج نشا ن م يداد ساختار به طور مستقيم بر نوآوري در سازمان مركزي اين دانشگاهها تاثير ندارد اما تاثير معنادار ساختار بر فرهنگ و از سوي ديگر تاثير بسيار معنادار فرهنگ بر نوآوري سازماني به اين نتيجه منتهي شد كه ساختار سازماني به واسطه تاثير بر فرهنگ، مي تواند بر نوآوري سازماني در سازمان مركزي دانشگاههاي ايران تاثيرگذار باشد.

Nowadays innovation is regarded as one of the main merits for the liveliness of educational organizations, especially universities. The present research is carried out for examining the differences in various universities of Iran respecting organizational innovation and the impact of structure and culture. Accordingly Iran’s universities categorized into four main groups; Islamic Azad University, Payam-e Noor, Comprehensive Scientific-Applied University and state universities. The statistical population for this research is comprised of managers and employees of central organization of these universities. Conceptual model and research hypotheses were shaped by studying related literature. Data collection, hypothesis and model testing were done via questionnaire tool and structural equation model. In Scientific-Applied University, meaningful relation was witnessed between innovation-culture and innovation-structure; and in University of Tehran, there was a positive and meaningful relationship between culture and innovation. In Islamic Azad University, a meaningful relationship existed only between culture and innovation. Through executing structural equations modeling, the impact of Latent variables (structure) on introvert Latent variables (culture and innovation) were examined which it results show that the structure does not affect innovation in central organization of these universities directly. But meaningful impact of structure on culture and on the other hand the very meaningful impact of culture on organizational innovation lead to this conclusion that organizational structure can be influential via affecting the culture.