اسلام و راه كارهاي كنترلي گزينش عقلاني

Islam and the Control Strategies of Rational Choice

پژوهش حاضر در پي يافتن پاسخ هاي قرآن كريم و روايات اهل بيت? به پرسش هايي است كه در روايت هاي گوناگون رويكرد گزينش عقلاني، پيرامون متغيرهاي اثرگذار در كنترل كج روي مطرح است. لذا محورها و پرسش هاي اساسي مورد نظر در اين روايت ها را گردآورده و آنها را در فهرستي موضوعي دسته‌ بندي كرده‌ايم. براي اين كار، گزينش عقلاني را در نظريه هاي مختلف كه به نحوي مرتبط با بحث گزينش و عقلانيت بود بررسي كرديم؛ نظريه هايي كه نقش انسان را در گزينش هاي او مورد بررسي قرار داده اند و با وجود اثرگذاري ساختارها و عوامل ديگر،گزينش گري و تاثير اراده انسان در محاسبه سود و زيان را خاطر نشان كرده اند. در چارچوب نظري اين پژوهش، براي به دست آوردن مقوله هاي كنترلي مورد نياز كه بتوان آنها را به آيات و روايات عرضه كرد، به الگوهاي كنترلي مطرح در نظريه گزينش عقلاني پرداخته ايم. در نهايت محورهاي اين نظريه را در قالب چند مقوله اصلي مشخص نموده ايم. دسته‌بندي مقوله‌ها براساس رويكرد كنترلي انجام گرفته و به سه راه كار پيش گيري موقعيتي و مجازات و طرد در اين مورد اكتفا كرده ايم. مقوله‌ها به شكل پرسش بر قرآن كريم و منابع حديثي شيعه، عرضه و محصول در قالب توصيف ديدگاه هاي قرآني و حديثي ناظر به آنها سامان‌ دهي شده است. تحقيق از نوع «تحليل محتواي توصيفي و كيفي» و هدف جزيي پژوهش «تحليل محتواي قرآن و منابع روايي و تفسيري» است. موضوع نيز عبارت است از: «توصيف نگاه قرآن و احاديث شيعه پيرامون ابعاد نقش‌ آفريني «گزينش عقلاني» در كنترل كج روي.

The present research is an attempt to find the answers of the noble Quran and Islamic traditions of Ahl al-Bayt to the questions whichthey are discussedin the different traditions of rationalchoice approach about effective variables to control deviance. Therefore, this paper has collected the pivots and basic questions which are regarded by these traditions and are sorted in the thematic categories. For this, we have examined rational choice in different theories which are related to the subject of choice and rationality. The theories study the role of human being in his choices and notwithstanding the effect of the structures and the other factors; they indicate the selection and the effect of human will on reckoning benefit and loss. This research from the theoretical framework has surveyed the control patterns in rational choice in order to get the necessary control categories which can be examined with the Quran verses and Islamic traditions and at last, the pillars of this theory have been determined in the form of some principle categories (topics). Categorization is based on the control approach and three strategies have been adopted: situational prevention, punishment and rejection in this case. It is organized in the form of questions of the noble Quran and the Islamic tradition sources and the result has been shaped in the form of the Quranic and tradition attitudes looking to them. The research is of qualitative- descriptive content analysis and the aim of the paper to explore the content analysis of the noble Quran and Islamic tradition and exegesis sources. The issue is: "the description of the Quran and Shia hadith prospect about the proportions of the role- playing of "rational choice in controlling (stopping) deviances.