پي‏جويي و تهيه نقشه پراكنش بيوتيپ‏ هاي مقاوم دو گونه فالاريس Phalaris minor Retz. و P. paradoxa L. به علف‏كش كلودينافوپ پروپارژيل در مزارع گندم شهرستان آق ‏قلا

Tracing and Map of Canary Grass (Phalaris minor) and Paradoxgrass (P. paradoxa) Biotypes Resistant to Clodinafop-Propargyl Herbicide in Wheat Fields of Aq-qala

به منظور پی‏جویی بیوتیپ‏های دو گونه فالاریس Phalaris minor Retz. وP. paradoxa L.  مقاوم به علف‏كش كلودینافوپ پروپارژیل در مزارع گندم شهرستان آق‏قلا، آزمایشی در دانشگاه علوم كشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. با حركت روی دو قطر فرضی بر روی نقشه این شهرستان، 41 بیوتیپ P. minor و 15 بیوتیپ P. paradoxa مشكوك به مقاومت از مزارع گندم جمع‏آوری شدند. از هر یك از گونه‎های گیاهی یك بیوتیپ حساس از مزارعی كه هیچ گونه سابقه سمپاشی نداشتند، نیز جمع‎آوری شد. آزمایش‏ها شامل تعیین غلظت تفكیك‎كننده، غربال بیوتیپ‎ها توسط غلظت تفكیك‎كننده و آزمون غلظت-پاسخ برای بیوتیپ‏های مقاوم بود. براساس نتایج آزمون زیست‏سنجی بذر، غلظت تفكیك‏كننده برای بیوتیپ‏های حساس دو گونه P. minor و P. paradoxa به ترتیب معادل 04/0 و 06/0 میلی‏گرم ماده موثره در لیتر محاسبه شد. نتایج آزمون پاسخ به غلظت نشان داد كه از بین بیوتیپ‏های مورد بررسی، 18 بیوتیپ از گونه P. minor و 2 بیوتیپ از گونهP. paradoxaبه علف‏كش كلودینافوپ پروپارژیل مقاوم بودند. بیوتیپ‏های مقاوم درجات مقاومت متفاوتی به علف‏كش كلودینافوپ پروپارژیل نشان دادند. نقشه پراكنش بیوتیپ‏های مقاوم این دو گونه از فالاریس با استفاده از سامانه‎ سیستم اطلاعات جغرافیایی ترسیم شد. نتایج بدست آمده بیانگر وجود بیشترین پراكنش بیوتیپ‏های مقاوم در جنوب غربی این شهرستان بود. نتایج این تحقیق می‎تواند جهت اجرای برنامه‎های مدیریت بیوتیپ‏های مقاوم و ممانعت از توسعه‎ی آن‏ها به سایر مناطق مورد استفاده قرار گیرد.

In order to survey canary grass (Phalaris minor) and paradoxgrass (P. paradoxa) biotypes resistant to clodinafop-propargyl herbicide in wheat fields of Aq-qala, an experiment was conducted at Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. 41 P. minor biotypes and 15 biotypes of P. paradoxa suspected resistance to the herbicide collected from wheat fields by moving on two hypothetical diameter of Aq-qala map. For each species, one susceptible biotype also collected from areas which had never been applied by herbicides. Experiments included determining discriminating concentration, screening the suspected biotypes with discriminating concentration and concentration-response bioassay for resistant biotypes. According to the results of seed bioassay, discriminating concentration estimated as 0.04 and 0.06 mg.ai.L-1 for P. minor and P. paradoxa, respectively. Results of concentration-response showed that 18 biotypes of P. minor and 2 biotypes of P. paradoxa were resistant to clodinafop-propargyl herbicide. Resistant biotypes showed different resistance factors to clodinafop-propargyl herbicide. Distribution maps of infected fields to resistant P. minor and P. paradoxa biotypes were processed using GIS. The results indicated that the most of resistant biotypes distributed in center and south west of Aq-qala. Results of this study could be used for running programs to manage resistant weeds and to prevent the development of resistant biotypes to other parts of the region.