كاربرد الگوها و تيوري‌هاي آموزش و ارتقا سلامت در مداخلات فعاليت جسماني براي زنان: يك مرور نظام مند

Models and Theories of Health Education and Health Promotion in Physical Activity Interventions for Women: a Systematic Review

مقدمه: پژوهش حاضر، مداخلات انجام شده مبتني بر الگوها و تيوري‌هاي آموزش و ارتقا سلامت را در زمينه فعاليت جسماني زنان به شيوه نظام‌مند مورد بررسي و تحليل قرار داده است. مواد و روش‌ها: 3 پايگاه اطلاعاتي الكترونيك شامل Springer، Biomed Central و Science Direct به شيوه نظام‌مند مورد بررسي قرار گرفت. از بين پژوهش ها، مطالعاتي انتخاب شدند كه كمي، مداخله‌اي و به زبان انگليسي بوده و حداقل يكي از الگوها و تيوري‌هاي آموزش و ارتقا سلامت را بكار برده بودند. در نهايت 13 مطالعه داراي معيار ورود به مطالعه از ابتداي سال 2000 تا پايان 2013 ميلادي در مطالعه مورد بررسي قرار گرفتند. يافته‌ها: از 13 مطالعه بررسي شده، 10 مطالعه ميزان فعاليت جسماني را قبل و بعد از مداخله سنجيده بودند كه 9 مداخله باعث افزايش معني‌دار فعاليت جسماني در گروه مداخله نسبت به گروه كنترل شده بود. مطالعات در محيط‌هاي ارتقا سلامت شامل مراكز مراقبت سلامت، محيط اجتماعي محل كار انجام شده بود. پركاربردترين الگوي مورد استفاده، الگوي فرانظري بود كه در 8 مطالعه مبناي مداخله بود. نتيجه‌گيري: پيشنهاد مي‌شود به‌منظور تاثيرگذاري بيشتر مداخلات، تمركز مداخله روي فعاليت جسماني اعمال شده و طول دوره مداخله افزايش يابد. در مداخلات مبتني بر الگوي فرانظري پيشنهاد مي‌شود مراحل تغيير رفتار فعاليت جسماني در گروه‌هاي مداخله و كنترل اندازه‌گيري گردد تا يك مقياس تكميلي براي سنجش ميزان تاثير مداخله فراهم شود. طبق نتايج، هيچكدام از مطالعات، ايجاد تغيير در سياست‌هاي سازماني يا عمومي سلامت و يا ايجاد تغييرات در محيط فيزيكي مرتبط با فعاليت جسماني را هدف قرار نداده بودند.