محاسبه اندازه جمعيت موثر و تخمين اندازه جمعيت كل، با استفاده از توالي‌يابي ژنوم ميتوكندري در گرگ‌هاي استان‌هاي همدان، قزوين و زنجان

Calculation of the effective population size and estimating of total population size using mitochondrial DNA sequencing in Hamedan, Qazvin and Zanjan provinces

با وجود اينكه گرگ‌ها توانايي زيستن در انواع زيستگاه‌ها را دارند، اما در سال هاي اخير در اكثر مناطق كشور جمعيت آن‌ها به شدت كاهش يافته و در برخي مناطق به طور كامل نابود شده است. لذا اجراي برنامه‌هاي حفاظتي در اين راستا ضروري است. اجراي برنامه‌هاي مديريت حيات وحش وابسته به تخمين اندازه جمعيت است. در سال‌هاي اخير با گسترش بوم‌شناسي مولكولي مي‌توان با استفاده از روش‌هاي ژنتيكي اندازه جمعيت را با دقت بيشتري نسبت به روش‌هاي سنتي برآورد كرد. با توجه به اينكه ژنوم ميتوكندري به عنوان يك نشانگر قوي در پيش‌بيني تغييرات جمعيت در حيوانات وحشي و محاسبه اندازه جمعيت موثر افراد ماده بكار برده مي‌شود، در اين مطالعه با استفاده از اين نشانگر اندازه جمعيت موثر (Ne) افراد ماده در استان‌هاي همدان، قزوين، زنجان حدود 45 قلاده برآورد شد كه با در نظر گرفتن نسبت جنسي يك به يك در گرگ‌ها و همچنين نسبت اندازه جمعيت موثر به اندازه جمعيت كل (Ne/N) اندازه جمعيت كل بين 90 تا 360 قلاده در اين استان ها محاسبه شد.

Although wolves have the ability to live in different habitat types, in recent years their population has been drastically reduced in most parts of the country and in some areas has become extinct. Conservation programs are essential to ensure the viability of the remaining wolf populations. Wildlife management programs are depended on estimation of population size. With the development of molecular ecology in recent years and considering the ineffectiveness of traditional methods to estimate population size, population genetics methods have been developed to estimate population size more accurately than traditional methods. The mitochondrial genome is a strong indicator in predicting changes of population size of wild animals and calculating the effective population size (Ne) of female animals. Using mtDNA markers, we calculated the female effective population size in Hamedan, Qazvin, and Zanjan provinces. According to sex ratio (1:1) and ratio of effective population size to the census population size (Ne/N), the total population size was calculated between 90 to 360 wolves in these provinces. Our results suggest that estimating the effective population size by molecular markers is a useful tool for management of small and isolated populations.