ارزيابي مقاومت به خشكي در دو گونه چمن بومي ايران

Evaluation of drought resistance in two turfgrass species native to Iran

در دهه اخير، احداث و نگهداري از چمن ها با توجه به كاهش نزولات جوي و كمبود منابع آبي، با ترديدهاي جدي مواجه شده است. شناسايي گونه هاي بومي و مرتعي مقاوم به خشكي و معرفي آنها به عنوان چمن، نه تنها در كاهش مصرف آب موثر است، بلكه باعث حفظ منابع ژني كشور نيز مي شود. به منظور ارزيابي قابليت استفاده از چمن هاي بومي ايران به عنوان چمن مقاوم به خشكي، دو گونه ي علف گندمي و بروموس با چمن چاوداري (شاهد) مورد مقايسه قرار گرفتند. بدين منظور تيمار تنش خشكي با قطع كامل آبياري تا خشكيدگي كامل تمامي چمن ها اعمال شد. در طول آزمايش، ميزان رشد بخش هاي هوايي، رنگ، محتواي آب نسبي، پرولين، عرض برگ، درصد خشكيدگي، عمق نفوذ ريشه، وزن‌تر و خشك ريشه، عمق موثر تراكم ريشه و وزن تر و خشك اندام هوايي اندازه گيري شدند. بر اساس نتايج بدست آمده، كاهش ميزان رشد اندام هوايي در بروموس، زودتر از دو گونه ي ديگر اتفاق افتاد. روند كاهش محتواي نسبي آب و تغييرات عرض برگ در علف گندمي با سرعت كمتري همراه بود. افزايش درصد خشكيدگي در علف گندمي با تاخير بيشتري نسبت به دو چمن ديگر رخ داد. ميزان پرولين در چمن چاوداري بيشترين، و در بروموس كمترين مقدار بود. صفات اندازه گيري شده ي مربوط به ريشه و اندام هوايي در بروموس، از همه كمتر و در علف گندمي از همه بيشتر بود. همچنين، برگشت پذيري در علف گندمي به طور كامل صورت پذيرفت. در مجموع علف گندمي با توجه به ويژگي-هاي ياد شده، مي تواند به عنوان يك چمن مقاوم به خشكي، جايگزين چمن چاوداري گردد.

In recent decade, establishment and maintenance of turf grasses have raised serious doubts due to reduction of precipitation and water resources. So, identification of drought-resistant native and rangeland species, and introducing them as turf grass not only is effective in reducing water consumption, but also helps to preserve the genetic resources of the country. In order to evaluate the usability of native grasses of Iran as drought resistance grass, Wheat grass and Bromus were compared with Perennial ryegrass (Control). In this experiment, drought stress treatments were applied by irrigation withholding, and was continued until the entire shrivel of all species shoots. During the stress period, shoot growth, leaf color, relative water content, proline content, leaf width, shrivel percentage, root penetration, root fresh and dry weight, effective depth of root density and fresh and dry weight of aerial parts were measured. The results of this research showed that reduction of shoot growth in Bromus occurred sooner than the two other species. The decline of relative water content and changes of leaf width were lower in Wheat grass than the two other species. Increasing of shrivel percentage in Wheat grass carried out with more delay than the two other species. Proline content in Perennial ryegrass was the most and in Bromus was the least. The traits evaluated in root and shoot was the least in Bromus and the most in Wheat grass. Moreover, the recovery in Wheat grass carried out completely and faster. In summary, Wheat grass could be introduced as a drought resistance grass instead of Perennial ryegrass.