تاثير سلنيم بر وزن خشك، فعاليت آنزيم گلوتاتيون پراكسيداز و غلظت برخي عناصر كم-مصرف گندم در شرايط شور

Effect of selenium on shoot dry weight, activity of glutathione peroxidase and concentrations of selected micronutrients in wheat under saline conditions

سلنيم در گروه عناصر مفيد براي گياه قرار دارد اما غلظت هاي زياد آن سمي بوده و سبب كاهش رشد گياه مي شود. اطلاعات كمي درباره تاثير سلنيم بر شدت خسارت ناشي از شوري در گندم وجود دارد. از اين رو پژوهش حاضر با هدف بررسي برهمكنش شوري و سلنيم بر وزن خشك ريشه و شاخساره، فعاليت آنزيم گلوتاتيون پراكسيداز و غلظت و جذب برخي عناصر كم مصرف در ريشه و شاخساره گندم انجام گرفت. در اين پژوهش، دو رقم گندم با كارايي مختلف از لحاظ عناصر غذايي كم مصرف (كوير و بك كراس روشن) با چهار سطح سلنيم (0، 20، 40 و 150 ميكرومولار) و دو سطح شوري (0 و 100 ميلي مولار) تيمار شدند. نتايج نشان داد كه اثر كابرد سطوح مختلف سلنيم بر وزن خشك شاخساره گندم به رقم گياه و سطح شوري بستگي دارد. كاربرد 20 ميكرومولار سلنيم سبب افزايش وزن خشك شاخساره گندم بك كراس روشن در شرايط شور شد. در رقم گندم كوير سطح 40 ميكرومولار سلنيم عملكرد وزن خشك شاخساره را در شرايط غيرشور افزايش داد. اثر سلنيم بر فعاليت آنزيم گلوتاتيون پراكسيداز بسته به رقم گندم و غلظت سلنيم مصرفي متفاوت بود. به طور كلي مصرف سطوح 20 و 40 ميكرومولار سلنيم در شرايط شور باعث افزايش فعاليت آنزيم گلوتاتيون پراكسيداز ريشه در هر دو رقم گندم مورد مطالعه شد. همچنين سطح 20 ميكرومولار سلنيم فعاليت آنزيمي شاخساره گياه را در هر دو رقم گندم در شرايط شور افزايش داد. براساس نتايج پژوهش حاضر، تغذيه سلنيم بر عملكرد گندم به ويژه در شرايط شور، تاثير مثبتي دارد اما اين تاثير به رقم گياه و غلظت سلنيم مصرفي بستگي دارد.

Selenium (Se) is a beneficial element for plants but at high concentrations, it is toxic and promots in plant growth retardation. There is limited information about the effects of Se on salinity-induced damages on wheat. Therefore, this study was carried out to investigate interaction of salinity and Se on root and shoot dry weight, activity of GPX, and concentrations and uptake of selected micronutrients in roots and shoots of wheat. Two wheat cultivars (Triticum aestivum cvs. Kavir and Back Cross-Rushan) differing in micronutrient efficiency were treated with four levels of Se (0, 20, 40 and 150 µM) and two salinity levels (0 and 100 mM NaCl). The results showed that the effect of application of different Se concentrations on shoot dry matter yield of wheat varied upon crop cultivar and salinity level. Application of Se at 20 µM concentration resulted in increased shoot dry matter of ‘Back Cross-Rushan’ under salinity conditions. Selenium at 40 µM level an increase of shoot dry matter yield of Kavir cultivar at non-saline conditions. The effect of Se on activity of GPX was dependent on the wheat cultivar and Se level. In general, activity of GPX in roots of both wheat cultivars exposed to salinity stress was increased by application of 20 and 40 µM Se. Also, under saline conditions, application of 20 µM Se increased activity of GPX in shoots of both wheat cultivars. According to the results obtained from the present study, Se nutrition had positive effects on dry matter yield of wheat especially in salinity condition, but this effect depended on crop cultivar and applied Se concentration.