عزاداري محرم در عهد صفوي؛ يك بررسي آسيب‌شناختي

Mourning in Muharram in Safavid Era; a Pathologic Study

آيين عزاداري ماه محرم يكي از مهمترين آيين‌هاي مهم مذهبي ـ ملي دوره صفويان است. رسميت يافتن مذهب تشيع اثني‌عشري، شدت گرفتن تمايلات ملي ايرانيان در برابر همسايه قدرتمند عثماني و بالا رفتن نقش جهاني ايران‎زمين زمينه‌ساز گذار از سنتهاي كهن عزاداري محرم به سنتهايي نو در عصر صفوي شد. اين تحول به نوبه خود آسيبهايي را در قالب و ساختار، محتوا، وجه احساسي، وجه اجتماعي و وجه روحي و رواني عزاداري محرم به دنبال داشت. اين نوشتار ضمن برشمردن نمونه‌هايي از آسيبهاي هر يك از اين محورها كوشيده است مستند به اطلاعات تاريخي موجود، علل و زمينه‌هاي پيدايش اين آسيبها را هم جستجو و عرضه كند.

The mourning tradition in Muharram is considered as one of the most significant religious-national traditions in Safavid era. The official establishment of Twelvers Imam Shiism, the strength of Iranian’s national tendencies towards Othman powerful neighbor as well as the great universal role of Iran provided the ground in favor of the change of ancient traditions of mourning into the modern ones in Safavid era. This revolution was along with some destruction in the structure, content, emotional, social as well as the spiritual and mental aspects of mourning in Muharram. This writing presents some examples related to the damages in each of these aspects and tries to search the reasons and grounds of the advent of these damages relying on the present historical data.