نقش مقاوم‌سازي مسكن روستايي در بهبود كيفيت زندگي ساكنين، مطالعه موردي: دهستان سجاسرود- شهرستان خدابنده

The Evaluation of Rural Housing Retrofitting in Improving of Residents Quality of Life, Case Study: Sojasrod County- Khodabande Township

مساكن روستایی در بیشتر كشورهای در حال توسعه نمادی از حاكمیت ساختارهای فیزیكی با خطر خیلی بالا هستند كه مقاومت پایینی در برابر نیروهای لرزه‌ای حاصل از زلزله دارند، به طوری كه به اعتقاد برخی از صاحب نظران بیش از 95 درصد از مرگ و میرهای ناشی از زلزله، در نتیجه تخریب ویرانی مساكن می باشند. بنابراین توجه به مقاوم‌سازی آن در برابر این گونه سوانح اهمیت زیادی در نیل به سكونتگاه مطلوب و پایدار دارد. این تحقیق با هدف ارزیابی نقش مقاوم‌سازی مسكن روستایی در یك دهه اخیر و تاثیر آن بر روی شاخص‌های كیفیت زندگی ساكنین در دهستان سجاسرود از توابع شهرستان خدابنده (استان زنجان) انجام شده است. پژوهش حاضر از لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات میدانی و تكمیل پرسشنامه گردآوری شده است. به این منظور از 3500 خانوار ساكن در دهستان با استفاده از فرمول اصلاح شده كوكران، تعداد 170 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شد و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در روستاهای نمونه توزیع گردید. پایایی متغیرها با استفاده از آلفای كرونباخ به میزان محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روشهای آماری از قبیل بر تحلیل خوشه‌ای، آزمون همگونی كای دو، مدل رگرسیونی چندگانه و تحلیل واریانس و ضریب همبستگی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود تفاوت معنادار در شاخص‌های كیفیت زندگی در دو دوره قبل و بعد از مقاوم سازی مسكن است و همچنین بین شاخص‌های كیفیت زندگی و مقاوم‌سازی رابطه مستقیم و بالایی وجود دارد. علاوه بر این، از بین شاخص‌های مورد بررسی در مبحث مقاوم‌سازی مساكن روستایی، شاخص‌های استفاده از مصالح بادوام در ساخت مسكن و بكارگیری كدهای ساختمانی مورد نظر بنیاد مسكن به ترتیب دارای بیشترین میزان تاثیر و شاخص‌ طراحی مسكن براساس نیاز خانوار كمترین میزان تاثیر را بر كیفیت زندگی خانوارهای روستایی دارا می‌باشند.

Rural houses in most developing countries are a symbol of the sovereignty of the physical structures with high risk that have low Resistance against seismic forces resulting from the earthquake. So that some scholars believe that more than 95 percent of all deaths from earthquakes is the result of the destruction of the houses. So, regarding to its retrofitting against such disasters is very important in achieving optimal and sustainable settlement. This study aimed to evaluate the retrofitting of rural housing in the last decade and its impact on the quality of life indexes of rural residents in Sojasrod County (Khodabandeh township- Zanjan province). Methodology used was descriptive-analytical; and needed data collected by the use of field study and questionnaires. For this reason, from 3500 households of 30 villages in the county, 170 cases in 15 sample villages were selected by the use of modified Cochran formula; and questionnaire distributed randomly in the sample Villages. For data analysis, statistical methods such as cluster analysis, chi-square homogeneity test, multiple regression analysis and analysis of variance, correlation coefficient in SPSS software were used. The research results showed that there is a meaningful differences in life quality indexes in 2 periods of before and after house retrofitting; and also there is a straight and high relation between housing retrofitting index and life quality indexes. Furthermore, among studied indexes in rural housing retrofitting, using high quality materials in house building and applying the expected building codes of Housing Foundation have the highest impact and house design based on family needs has the lowest impact on the life quality of rural families.