پيشگويي‌كننده‌هاي رفتارهاي پيشگيري‌كننده از تب كريمه كنگو در دامداران زابل بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي

The Predictors of Preventive Behaviors of Crimean-Congo Hemorrhagic Fever in Zabol Ranchers Based on Health Belief Model

زمينه و هدف: بيماري تب خونريزي دهنده كنگو يك بيماري ويروسي مشترك بين انسان و حيوان است كه به‌وسيله كنه منتقل مي‌شود. تعيين پيشگويي‌كننده‌هاي رفتارهاي پيشگيري‌كننده از تب كنگو و تدوين مداخلات آموزشي ساختارمند نقش مهمي در ارتقاي سلامت به‌ويژه دامداران و خانواده‌هاي آن‌ها دارد. هدف اين مطالعه تعيين پيش‌بين‌هاي رفتارهاي پيشگيري از بيماري در دامداران زابل است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي از نوع توصيفي تحليلي بود؛ كه 200 نفر از دامداران به‌وسيله نمونه‌گيري تصادفي چندمرحله‌اي به عنوان نكونه انتخاب‌شده بودند. دادهها به‌وسيله پرسشنامه چندبخشي بر اساس سازه‌هاي الگوي اعتقاد بهداشتي گردآوري شد. روايي و پايايي آن به‌وسيله متخصصان و آزمون آلفاي كرونباخ (72/0=?) تاييد شد. داده‌ها توسط SPSS 16 و با كمك آمار توصيفي و تحليلي (درصد، ميانگين، آزمون كاياسكوير، آزمون ضريب همبستگي پيرسون و آزمون ضريب رگرسيون خطي) مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته‌ها: از بين افراد موردپژوهش 5/91 % مرد، 5/46 % بي‌سواد و 5/31% كشاورز بودند و بيش از 50% آن‌ها در گذشته دام ذبح كرده بودند. يافته‌ها نيز نشان داد كه رفتارهاي پيشگيري از بيماري تب كنگو با سازه‌هاي منافع درك‌شده و خودكارآمدي درك‌شده رابطه مثبت معنادار داشتند. بر اساس آزمون رگرسيون خطي نيز خودكارآمدي درك‌شده قادر به پيش‌بيني 11% رفتارهاي پيشگيري‌كننده از تب كنگو در دامداران بود. نتيجه‌گيري: حفظ و ارتقاي سلامت دامداران در برابر خطرات بيماري تب كنگو در مناطق گرمسير به‌ويژه منطقه سيستان در استان سيستان و بلوچستان يك اولويت آموزشي بوده و مداخلات آموزشي مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي بايد با تاكيد بر دو سازه حساسيت و خودكارآمدي درك‌شده اجرا گردند. نوع مقاله: مطالعه پژوهشي

Background and objective: Crimean-Congo Hemorrhagic fever (CCHF) is a viral zoonosis transmitted by ticks. Determining the predictors of preventive behaviors of this disease and designing a structured educational intervention has an important role in promoting the health of all people who are directly or indirectly exposed to this dangerous disease, including ranchers and their families. The aim of this study was to determine the preventive behavior predictors in ranchers in Zabol. Materials and methods: In this cross-sectional study, 200 rural ranchers by a multi-stage sampling method randomly were selected and surveyed. The data were collected via a multi-section questionnaire that was developed based on the health belief model and its validity and reliability was confirmed by experts and Cornbrash?s alpha coefficient (?= 0.72). The data were analyzed in SPSS 16 using descriptive and analytic statistics (percentage, mean, Pearson Correlation coefficient and linear regression test).The significant level was set at 0.05. Results: 91.5%, 46.5% and 31.5% of participants, respectively, were male, illiterate and rancher and over about 50% of them had butchered an animal in the past. Results also showed that preventive behaviors of CCHF have a positive significant association with perceived benefit and perceived self-efficacy, and also results of linear regression test showed that self-efficacy forecasted 11% of behavior variances in participants. Conclusion: Maintaining and improving the ranchers health against the risk of CCHF in tropical regions, particularly in the Sistan region in Sistan and Bloochestan province is an educational urgency and interventions based on the health belief model should emphasize more on the self-efficacy and perceived susceptibility. Paper Type: Research Article.