سنايي و اخلاق حرفه‌اي

Sanāī and Professional Ethics

اخلاق یكی از عمده‌ترین دغدغه‌های جامعه بشری است؛ زیرا هیچ نهاد و حرفه‌ای نیست كه قادر باشد فارغ از اخلاق كه مرزهای سلوك و رفتارهای بهنجار را معین می‌كند، به حیات مشروع خود ادامه دهد. اخلاق هم خاستگاه دینی و عرفانی دارد و هم متأثر از عرف، فرهنگ، تاریخ و سایر پدیده‌های اجتماعی است. درواقع، بین این مفاهیم و پدیده‌های اجتماعی و اخلاق تعامل دایمی وجود دارد كه باعث می‌شود در طول زمان، اصول و ارزش‌ها و هنجارهای جامعه صیقل بخورد و الگو‌های موجه و مقبول رفتارهای فردی و اجتماعی شكل بگیرد. به قواعدو قوانیناخلاقیورفتاریكهبایدافراد در حینانجامفعالیت‌های شغلیرعایتنمایند، دراصطلاحاخلاقحرفه‌ای اطلاق می‏شود. درحقیقت، اخلاق حرفه‏ای یك فرایند تفكر عقلانی است كه هدف آن حفظ و اشاعه ارزش‏ها در جامعه در زمان مناسب است. این مقاله بر آن است تا به مفهوم اخلاق حرفه‌ایعرفا و ابعاد گوناگون آن از دیدگاه سنایی در حدیقةالحقیقهبپردازد. بنا به دیگاه سنایی، عرفان همواره وسیله‏ای برای تبلیغ اخلاق، علم و كوشش بوده است. فردیكهآداباخلاقیرارعایتمی‌كند،خواسته‌هایخود را بهنفعدیگرانتعدیلمی‌كندو باتقویتوپرورشابعادمعنوی،هموارهدرراهخدمتبه همنوعاناقداممی‌نماید. سنایی تأكید می‌كند كه خداوند متعال برترین زیبایی و مشخص‌كننده ملاك نهایی اخلاق است. در این نظام روشنی‌بخش، تقرب به خدا و كسب رضایت او، دستیابی به عدالت فراگیر اجتماعی، آزادی، و حرمت انسان آرمان اخلاق است. بیشترین سود برای بیشترین كسان نیز ازجمله اهداف زندگی اجتماعی در ساحت‌های فردی، شغلی، و اجتماعی است.

Ethics is one the most principal concerns of humans. It determinates the limits of normal behavior and acts. No institution and profession can live without ethical concerns. Ethics has religious and mystical origin and is influenced by custom, culture, history and other social phenomena. Indeed, there is a continuous interaction among these factors that bring about changes in the principles, values and norms of society and define the characteristics of the acceptable patterns of personal and social behaviors. Professional ethics are the codes and standards that a man/woman or an organized group of people working in the same occupation must respect. Indeed, Professional ethics are process of rational thinking, its aim is to nourish the values that must be protected and spread in the society. The present article tries to study the subjects of professional ethics in the poems of Sanāī and his book Hadiqat al Haqiqa. According to him, mysticism and Sufism are means for promoting ethics, knowledge and any attempt. Anyone who considers ethical manners modifies his/her demands for othersʹ sake, and serves to others by strengthening his/her spirituality. Sanāī insists that God, as the highest beauty, is the ultimate criterion of ethics. According to his system of thought, approximation to god, obtaining the consent of Him and accessing to social justice and freedom are the ideal of ethical codes.