تحليل نشانه شناختي گفتماني سوره الرحمن (مبتني بر الگوي تنشي)

The Discourse Semiotics Analysis of Sura al-Rahman (based on Fontanille Tension Model)

قرآن كريم كلامي در جهت هدايت انسان است و پژوهش هاي فراواني در جهت يافتن كنه كلام و اعجاز اين كلام قدسي از زمان نزول و تدوين تا كنون توسط مفسرين و علما تدوين شده است. اما اين كلام تنها كلامي آگاهي بخش نيست بلكه در كنار معرفت بخشي بناي تاثير و انگيزش و عمل به اين آگاهي را نيز دارد. دانش نشانه شناسي گفتماني، به ما اجازه مي دهد اين كلام مقدس هدايتگر را در مقام گفتماني قدسي خطاب به خواننده تعريف كرده و با تحليل اجزاي متني بر مبناي تنش و آگاهي، روشي براي تبيين تاثيرات ضمني و غيرمستقيم آن بر روح و جان خواننده و انگيزش خاسته از آن ارايه دهيم. پژوهش حاضر بنا دارد انگيزش و تاثر را در كنار كاركرد معرفت بخشي كلام قدسي در سوره مباركه الرحمن تبيين كند و براي نيل به اين منظور، پس از بررسي اجمالي پژوهش هاي صورت گرفته درباره اين سوره، با انتخاب روش تحليل نشانه شناختي گفتماني، به تحليل محورهاي تنشي و معرفتي متن سوره در دو سطح جزيي آيات و كلي سوره مي پردازد و نهايتاً به جمع بندي تاثير و تاثرات انگيزشي و معرفتي متن بر مخاطب مي پردازد. در بررسي الگوي تنشي آيات سوره مشخص مي شود كه در بعضي آيات خداوند به عنوان صاحب سخن مستقيم وارد فضاي گفته پردازي شده و ايجاد فشاره عاطفي مي كند و در بعضي آيات از فضاي گفته‌پردازي خارج شده و وارد فضاي گفته‌اي مي‌شود و از چشم‌انداز گستره‌اي ابژه‌هاي منتشر را بر مي‌شمرد، و باعث ايجاد گستره شناختي در گفتمان سوره مي‌شود. همچنين وجود آيه پر تكرار فبا ي آلا ربكما تكذبان باعث ايجاد ريتم و ضرب‌آهنگ تند در گفتمان سوره مي‌شود كه باعث تثبيت موضوع سوره الرحمن(تذكر و يادآوري نعمت ها) در ذهن و دل مومنان راستين مي‌گردد.

Holy Quran is a massage form god for guiding people. Therefore, exegetists and religious researchers investigate on it to find the depth of its holy words since the revelation of the Quran, also many exact exegesis method have been innovated by them. The word of the Koran is not only verbal knowledge section, but next to the understanding of the meaning it can create impulse and change this knowledge to action. The discourse semiotic allows us to define this Holy word as the Divine discourse addressed to the readers, and with linguistic and textual components operations analysis based on tension and awareness, provide a method for defining indirect influences of the implied readerʹs soul and the cause of that impulse. This research intended to Explaining the motivation besides the understanding of Holy Word in Surah Al-Rahman And in order to achieve this, after reviewing the research about this Surah With the choice of the discourse semiotic analytic method, it is tried to examine the Linguistic operations in this surah, and then analyzed tensive and knowledge axes of text of Surah in both level; in each Ayah and in the whole Surah. Finally, it’s concluded the tensive and knowledge effect of text on readers. Tensive model shoes that in some verses, God has speaker role and make emotional intensity and in some other causing cognitive rang in surahʹs discourse. In addition repeating of Aya "فباي آلا ربكما تكذبان" creates a rhythm and tune in surahʹs discourse that passage to stabilize the reminding and remembering the gifts in the mind and heart of the true believers.