تصوير و اسطوره: تحليل نشانه‌شناختي تصاوير روي جلد مجله ي عامه‌پسند چلچراغ

هدف مقاله حاضر آن است كه از منظري نشانه‏شناختي طرح‌هاي روي جلد مجله چلچراغ را تفسير كرده، و رمزگان ايديولوژيكي آن را تحليل نمايد. به منظور نيل به اين هدف، چارچوب مفهومي و روش شناسي اين تحليل ملهم از رويكرد رولان بارت تنظيم شده است. توضيح آنكه، مجلات عامه‏پسند در طرح روي جلد خود، تصاوير ويژه‌اي از واقعيت را بازنمايي مي‏كنند. از منظر بارت اين بازنمايي متاثر از ايديولوژي مجله است كه تلاش دارد با اسطوره‌سازي، بازنمايي خود را بديهي ساخته و آن را طبيعي جلوه بدهد. به لحاظ روش شناسي نيز از ميان 144 طرح روي جلد، شش طرح به شيوه «نمونه‌گيري حاد» به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و بعد از تضمين اعتبار، آنها را مورد تحليل قرار داديم. برخي از نتايج تحليل نشان مي‏دهند كه ايديولوژي مجله چلچراغ يك ايديولوژي انتقادي است كه با توسل به اسطوره‏ي قهرمان، اسطوره‏ي ويراني، اسطوره‏ي كمال زنانه، اسطوره‏ي مردمي بودن، اسطوره‏ي سياه‏نمايي و اسطوره‏ي مادرانگي مبادرت به بديهي‌سازي علايق و منظرهاي خود مي‏كند. اين ايديولوژي از برنامه‏هاي فراغتي دولت، انحلال خانه‏ي سينما، آلودگي هوا، طرح ممنوعيت خروج دختران زير 40 سال از كشور، رسانه‏ي ملي انتقاد كرده و از عملكرد برنامه نود و مجري آن و علايق گروه هاي واگرا از نظام فرهنگي مركزي، حمايت مي‏نمايد.