شناسايي ژن‌هاي مقاومت به زنگ‌هاي گندم (Lr26، Sr31 و Yr9) با استفاده از PCR اختصاصي

Identification of Rust-Resistance Genes (Lr26, Sr31, Yr9) Using Specific PCR

بازوي كروموزومي 1RS چاودار (Secale cereale L.) منبع با ارزشي براي بهبود ويژگي‌هاي گندم (Triticum aestivum L.) است كه با بازوي كوتاه كروموزوم گروه 1 گندم جابجا شده است (1AL.1RS, 1BL.1RS, 1DL.1RS). اين بازو ژن‌هاي مقاومت به زنگ؛ Lr26 براي زنگ قهوه‌اي (Puccinia triticina)، Sr31 براي زنگ سياه (P. graminis) و Yr9 براي زنگ زرد (P. striiformis) را حمل مي‌كند. اين ژن‌ها در فاصله 6/6 سانتيمورگاني از Sec-1 قرار دارند. اين پيوستگي نزديك بهعنوان نشانگري براي شناسايي ژن‌هاي مقاومت به زنگ استفاده مي‌شود. در اين آزمايش حضور Sec-1، با استفاده از نشانگر اختصاصي چاودار O-SEC در گندم نان 66 رقم ايراني و 70 اكسيشن بومي خارجي مورد بررسي قرار گرفت. ژن‌هاي مقاومت به زنگ‌هاي فوق بهواسطه حضور Sec-1، در 15 (23%) رقم ايراني و 2 (3%) اكسيشن خارجي مورد تاييد قرار گرفت. علاوه بر اين از آن جاييكه نشانگر اختصاصي O-SEC مي‌تواند جابجايي‌هاي 1AL.1RS و 1BL.1RS را تشخيص دهد، وجود ژن‌هاي فوق در كروموزوم 1B، 14 (21%) رقم گندم ايراني و 2 (3%) اكسيشن خارجي شناسايي شد. همچنين از ميان همه ارقام و اكسيشن‌ها وجود ژنهاي مقاومت در كروموزوم 1A رقم شعله تاييد شد. به‌ طور ‌كلي حضور ژن‌هاي مقاومت به زنگ در گندم‌هاي ايراني بيشتر از اكسيشن‌هاي خارجي گندم مشاهده شد زيرا بسياري از گندم‌هاي ايراني تجاري هستند و در شجره آن‌ها ارقام حامل ژن‌هاي مقاومت به زنگ‌ها وجود دارند. از نتايج اين تحقيق مي‌توان در توليد ارقام جديد گندم در برنامه‌هاي اصلاحي استفاده نمود.

The chromosomal arm 1RS of rye (Secale cereale L.) is a valuable resource for improving the properties of wheat (Triticum aestivum L.) which has been translocated with the short arm of a wheat group-1 chromosome (1AL.1RS, 1BL.1RS, 1DL.1RS). This arm carries rust resistance genes; Lr26 for leaf rust (Puccinia triticina), Sr31 stem rust (P. graminis) and Yr9 for stripe rust (P. striiformis). These genes were located 6.6 cM from the Sec-1. This close linkage has been used as a marker for identification of rust resistance genes. In this study, the presence of Sec-1 was examined in 66 Iranian cultivars and 70 abroad regional accessions, using rye-speci?c primer “O-SEC”. The rust resistance gene by the presence of Sec-1 was verified in 15 (23%) Iranian cultivars and 2 (3%) abroad accessions. Moreover, because of the rye-speci?c primer can distinguish between 1AL.1RS and 1BL.1RS translocations, the presence of these genes were identified in 14 (21%) cultivars and 2 (3%) abroad accessions in chromosome 1B. Also among all cultivars and accessions, the presence of the resistance genes was verified in chromosome 1A of "Sholeh" cultivar (1.5%). On the whole, the presence of rust resistance genes in Iranian wheat cultivars appeared to be better than abroad wheat accessions. This is because many Iranian wheat materials are commercial cultivars and in their pedigree have cultivars carrying rust resistance genes. The results of this study can be used for the production of new wheat cultivars in breeding programs.