تحليل مقايسه اي باززنده سازي فضاهاي شهري ايران و تجارب جهاني موفق در حوزه مسيل ها و رودخانه هاي شهري

Analytical Comparison of Rehabilitation of Iran’s Urban Areas and the Global Experiences in Urban Rivers and Watercourses

امروزه باززنده سازي فضاهاي شهري، فرايندي ضروري جهت پايداري و بهبود كيفيت آن است. فضاهاي شهري از ديرباز تاكنون بستر كالبدي جهت تعاملات اجتماعي مردم بوده اند. در اين ميان مسيل ها و رودخانه-هاي شهري، به عنوان فضاهاي پنهان شهري، فرصت هايي هستند كه بي-توجه رها شده اند و با توجه به كمبود فضاهاي سبز و باز در شهرها و به-رغم پتانسيل هاي فراواني كه دارند استفاده كامل و درخوري از آن ها نمي شود. متاسفانه در كشور ايران بي توجهي فراواني نسبت به چنين فضاهايي شده است. بطوري كه در اكثر شهرها آن ها را تهديدي براي شهر تلقي كرده و به همين دليل به طُرق مختلف سعي در مهار آن ها مي كنند. در اكثر شهرها به دلايل مختلف اقدام به ديواره چيني و بتن ريزي بستر رودخانه ها مي نمايند. همچنين، بي توجهي و مديريت ناصحيح، اينگونه فضاها را به زباله داني شهر و فضايي متروك تبديل كرده و بدين ترتيب مشكلات فراواني براي شهر به ارمغان آورده است. درحالي كه امروزه در كشورهاي پيشرفته اقدامات مناسبي در مورد اينگونه فضاها صورت مي-گيرد. اين پژوهش با چنين رويكردي و با هدف مقايسه بين تجربيات و اقدامات داخلي و خارجي و چگونگي اجراي آن ها انجام گرفته است. روش تحقيق، توصيفي- تحليلي است. نمونه هاي مورد مطالعه (نمونه-هاي خارجي و داخلي) با استفاده از مدل AHP مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اند. نتايج اين پژوهش ارايه راهبردها و سياست هايي است، كه تحت برنامه ريزي صحيح، بتوان به وضعيت آشفته مسيل ها و رودخانه هاي شهري، سروسامان داد و اين فضاها را به طبيعتي سبز تبديل نمود.

Today rehabilitation of urban areas is an essential process for the stability and improvement of its quality. Urban areas have long been considered as the body of social interactions. The urban rivers and watercourses, as hidden urban areas, are the opportunities which are ignored and forgotten. Due to the lack of open and green areas in cities and despite the huge potentials of the urban rivers and watercourses, they are not used appropriately. Unfortunately, a lot of these areas have been neglected in the most cities of Iran and they are considered as a threat to the city. So, they are going to be restrained in many ways. In most cities wall sorting and concreting are done in riverbeds for several reasons. Also neglect of the problem and improper management, cause these areas to be turning to the abandoned places. While in developing countries, suitable actions are taken about these areas. This study aimed to compare both local and foreign experiences and actions together and show how they are run. The method of this study is cross-sectional. The studied samples (local and foreign) have been analyzed by using AHP model. The results provide guidelines, policies by which the chaotic conditions of urban rivers and watercourses become better and these areas can be converted into a green nature.