تأثير كاربرد نيتروژن و تقسيط آن بر عملكرد، درصد ماده خشك غده و شاخص برداشت سيب‌زميني رقم مارفونا

Effect of Nitrogen Application and Its Split on Yield, Tuber Dry Matter and Harvest Index of Potato, Marfona Cultivar

به‌منظور بررسی تأثير كود نيتروژن و تقسيط آن بر عملكرد، درصد ماده خشك غده و شاخص برداشت سيب زمينی رقم مارفونا، پژوهشی دو ساله (1388 - 1387) در مركز تحقيقات كشاورزی اصفهان به‌صورت كرت‌های يك‌بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی در 3 تكرار انجام شد. تيمارهای اصلی شامل سه سطح كود نيتروژن (100، 200 و 300 كيلوگرم در هكتار) و تيمارهای فرعی شامل سه روش مصرف كود (عدم تقسيط يا مصرف نيتروژن قبل از كشت، تيمار تقسيط كود نيتروژن در دو مرحله 6 - 5 برگی و مرحله رشد سريع غده‌ها و تقسيط كود نيتروژن در سه مرحله‌ی دو برگی، مرحله 6 - 5 برگی و مرحله رشد سريع غده‌ها) بودند. نتايج نشان داد كه بيشينه عملكرد غده معادل 43210 كيلوگرم در هكتار با مصرف 300 كيلوگرم در هكتار و با سه بار تقسيط كود نيتروژن به‌دست آمد، ليكن همين تيمار با 6/18 درصد ماده خشك، كمترين درصد ماده خشك غده را داشت. شاخص برداشت دامنه‌ای از 65 تا 75 درصد داشت و بيشترين مقادير آن در تيمار 300 كيلوگرم نيتروژن در هكتار با دو و سه بار تقسيط و به‌ترتيب به مقدار 75 و 73 درصد به‌دست آمد. بيشترين مقادير عملكرد غير قابل فروش به‌ترتيب 3350 و3280 كيلوگرم در هكتار از تيمار 300 كيلوگرم نيتروژن در سه و دو بار تقسيط حاصل شد. به‌طوركلی نتايج اين پژوهش نشان داد كه در شرايط محيطی اين پژوهش مقدار بهينه كود نيتروژن برای توليد حداكثر عملكرد و حداكثر درصد ماده خشك غده متفاوت بوده و برای دست‌يابی به بيشينه عملكرد غده و بيشترين درصد ماده خشك به‌ترتيب مصرف 300 كيلوگرم نيتروژن در هكتار با سه بار تقسيط و 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و دو بار تقسيط قابل توصيه است.

A two-year study (2007-2008) was carried out to explore the effect of split application of nitrogen fertilizer on yield, dry matter and harvest index of Marfona potato cultivar in Isfahan Agricultural Research Center, Iran. A randomized complete block design with a split plot arrangement with three replications was used. The main plots were three levels of nitrogen (100, 200 and 300 kg ha-1) and the subplots comprised of three application rates of the fertilizer (non-split application of nitrogen before planting, split application of nitrogen fertilizer at the 5-6 leaf and rapid growth of tubers stages, and split application of nitrogen fertilizer at the two-leaf, the 5-6 leaf and rapid growth of tubers stages). The results indicated that the maximum tuber yield of 43,210 kg ha-1 was obtained with 300 kg ha-1 N and three times of N split applications, however, this treatment resulted in the lowest percentage of tuber dry matter (6.2%). The harvest index ranged from 65 to 75 percent, with the highest HI resulting from application of 300 kg ha-1 N, with 75 and 73 percent in two and three times split applications, respectively. The highest non-marketable yields were 3350 and 3280 kg ha-1 and obtained from 300 kg ha-1 N treatment and three and two split applications, respectively. In summary, the results revealed that the optimum amount of nitrogen application rate for the environmental conditions of this study depending on seeking maximum tuber yield or tuber dry matter is different. To achieve the maximum tuber yield and tuber dry matter percentage, 300 kg ha-1 N with three split application times, and 200 kg ha-1 N with two split application times are recommended, respectively.