مطالعه گل‌دهي و باروري دانه گرده در هم‌گروه‌هاي سير ايراني

Flowering and the Pollen Fertility in Iranian Garlic Clones

سير (Allium sativum L.) به‌دليل عقيم بودن، توانايی توليد بذر را ندارد. جهت مطالعه گل‌دهی و تعيين باروری دانه گرده، تعداد 68 هم‌گروه سير از نقاط مختلف ايران جمع‌آوری و در سال‌های زراعی 90-1389 و 91-1390 در مزرعه تحقيقاتی گروه باغبانی دانشكده كشاورزی دانشگاه همدان مورد بررسی قرار گرفتند. برای تشخيص باروری گرده در هم‌گروه‏های سير ايرانی از نشانگر اختصاصی RAPD، آزمون‌ جوانه‌زنی دانه گرده، تشخيص زنده بودن گرده توسط استوكارمين و كاشت ميوه و كيسه جنينی در محيط‌های كاشت مصنوعی استفاده گرديد. نتايج نشان داد تعداد 37 هم‌گروه‌ سير ايرانی توانايی ايجاد ساقه گل‌دهنده و توليد گل‌آذين را داشتند. رنگ پذيری دانه‌های گرده با استفاده از استوكارمين در محدوده‌ای بين حداقل 5/0 تا حداكثر 20 درصد قرار گرفت كه نشانگر عدم زنده بودن دانه‌های گرده می‌باشد. عدم تشكيل دو نشانگر ويژه OPJ121300 و OPJ121700 در همه هم‌گروه‌ها و عدم رشد دانه گرده در محيط كشت، عقيمی دانه گرده را در هم‌گروه‌های سير ايرانی به‌كار رفته در اين آزمايش ثابت نمود. زنده ماندن ميوه و كيسه جنينی به‌مدت بيش از دو ماه در محيط كشت، می‌تواند نشان‌دهنده سلامت و توانايی آنها برای انجام لقاح با دانه گرده زايا باشد.

Garlic (Allium sativum L.) cannot produce seed because it is a sterile plant. For studying bolting and determination of pollen fertility, 68 Iranian garlic clones were gathered from different parts of Iran and evaluated in Research Field of Horticultural Department, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University in 2010-2011 and 2011-2012. For determining the pollen fertility, some tests including specific RAPD marker, pollen germination, pollen viability detection using acetocarmine and in vitro culture of ovules and fruits were used. Results showed that 37 of Iranian garlic clones could produce scape and inflorescence. The percentage range of pollen stained with acetocarmine was from 0.5 up to 20 percent showing infertility of pollens. Lack of two markers (OPJ121300 and OPJ121700) and pollen tube growth proved the infertility of garlic clones pollen. Fruits and embryo sac were alive for more than two months, showing their potential for producing seeds following pollination with fertile pollens.