بررسي تأثير ارتفاع از سطح دريا و مؤلفه‌هاي خاك بر ميزان رقابت بين گونه‌هاي ارژن Amygdalus orientalis (مطالعه موردي: ذخيره‌گاه جنگلي تنگ‌خشك سميرم)

Effect of altitude and edaphically factors on competition between Amygdalus orientalis species: (Case Study: Tang Khoshk forest reserve in Semirom)

امروزه ذخیره­گاه­های جنگلی به‌عنوان مناطق حفاظت شده بسیار مهم محسوب می­شوند و تجزیه و تحلیل روابط پوشش­گیاهی و عوامل محیطی در این ذخیره­گاه­ها به‌عنوان مباحث مهم بوم­شناسی، از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد. به‌منظور رسیدن به اهداف مورد نظر، در منطقه مورد مطالعه (هسته مركزی ذخیره‌گاه) 30 قطعه­نمونه دایره­ای شكل 20 آری به صورت كاملاً تصادفی پیاده شد. درون هر قطعه­نمونه، 4 میكروپلات به‌منظور بررسی رقابت، پیاده و میزان رقابت بین پایه­های ارژن توسط شاخص رقابت Schütz محاسبه شد. در هر قطعه­نمونه شیب، جهت دامنه و ارتفاع از سطح دریا ثبت شد. همچنین در هر قطعه­نمونه یك نمونه تركیبی خاك از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتی‌متر برداشت شد. ویژگی­های خاك شامل نیتروژن، كربن، پتاسیم، فسفر، ماده­آلی، اسیدیته و هدایت الكتریكی اندازه­گیری شدند. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده­ها روش تحلیل عاملی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد بین متغیر­های مورد بررسی، ابتدا متغیر­های نیتروژن، كربن و ماده آلی دو عمق از مهمترین عوامل تأثیر‌گذار بر میزان رقابت می­باشند. بعد از آن شیب، ارتفاع از سطح دریا و پتاسیم عمق 30-0 سانتی­متر دارای اهمیت هستند. به طور كلی می­توان نتیجه گرفت از مجموعه عوامل توپوگرافی و خاكی تأثیرگذار بر میزان رقابت بین گونه­های ارژن در ذخیره­گاه جنگلی تنگ­خشك، عوامل خاكی از اهمیت بالاتری برخوردارند.

   Forest reserves are protected areas and the analysis of relationships between vegetation and environmental factors in these areas is ecologically considered as an important issue. To investigate the role of altitude and edaphically characteristics in Tang Khoshk forest reserve in Semirom Esfahan, thirty 0.2 ha circular plots were randomly established. Four circular subplots were also laid out within each main plot and the competition between shrubs was measured by Schütz competition index. Slope, aspect and elevation were recorded within each plot. For each subplot, soil samples from two depths (0-30 and 30-80 cm) were taken. Soil properties including total nitrogen, organic carbon, organic matter, available potassium and phosphorus, pH and electrical conductivity were measured. Factor Analysis (FA) was used to analyze the data. The results indicated that, nitrogen, carbon and organic matter of both depths are the most important factors affecting the competition followed by slope, elevation and potassium content of the first depth. Generally, it could be concluded that soil factors are of higher importance among all physiographical and edaphically characteristics influencing competition between Amygdalus orientalis species in Tang Khoshk forest reserve.