«هنر شهري» به مثابه پديده‌اي منظرين در جامعه امروز*

“Urban art” as a Landscape Phenomenon in today’s Society

امروز در ادبيات «هنر شهري» كشورمان يا اهداف آثار هنر شهري را در تاثيرات آن بر ارتقاي كيفيت منظر شهر مبناي تعريف قرار مي‌دهند و يا انواع آثار هنري حاضر در شهر را به عنوان هنر شهري قلمداد مي‌كنند. اما نكته قابل تامل اين است كه در پژوهش‌هاي صورت گرفته مشخص نيست هنر شهري چيست؟ چگونه بر كيفيت منظر شهر اثر مي‌گذارد؟ و آيا همه آثار هنري موجود در شهر موجد چنين كيفياتي مي‌شوند؟ با گسترش حضور آثار هنري در سطح شهرهاي كشور و عدم موفقيت حداكثري آنها در حصول اهداف تعيين‌شده به نظر مي‌رسد هنر شهري از جوهره اصلي خود فاصله گرفته و مقهور اعمال سليقه‌هايي شده است كه گاه آنها را تا حد تزيين و بزك شهر تقليل داده است. از اين رو نه تنها حضورش در شهر هدفمند نبوده، بلكه منجر به اغتشاشاتي نيز شده است. اين مقاله پيشنهاد مي‌كند امروز براي دستيابي به اهداف مورد نظر لازم است به «هنر شهري» به عنوان يك پديده منظرين نگريست. زيرا به دو مولفه شهروند (انسان) به عنوان «مخاطب هدف» كه آثار هنر شهري براي او خلق مي‌شود و «فضاي جمعي» به عنوان محيط شكل‌گيري ادراكات و تعاملات اجتماعي و نه صرفاً بستر حضور آثار وابسته است. در آخر نتيجه مي‌گيرد در دوران معاصر، مناسب‌ترين بستر براي هنر شهري نه هر فضاي شهري و فضاي عمومي كه فضاي جمعي است تا ضمن برقرارساختن ارتباطات اجتماعي به عنوان والاترين هدف حيات مدني بتواند مخاطبان هدفمند را به درك آثار هنري دعوت كند و در اين فراخوانندگي به كيفيات شهري مورد نظر نايل شود.

Today in literature of “Urban Art” in our country, the definition of it, is either based on the mission of art work to improve the quality of urban landscape or on a variety of art works in the city; however the interesting point here is that the Urban Art is not clearly determined in the previous studies. How can it affect the quality of urban landscape? And whether all works of art in the city are caused such qualities? With the distribution of artworks all over the cities and failure to reach their maximum determined targets, it seems that Urban Art has been backed away from its original essence and subdued by some styles attenuating its values as much as decorations and ornaments of city. Therefore, it has not only lost its meaningful presence in the city, but also [the present application of it] has led to some sort of confusion. To achieve the desired goals, this paper suggests considering “urban art” as a landscape phenomenon, because it depends on two components, “citizen” (human) as the “target audience” that urban art works are created for him, and “social space” as an environment to form perceptions and social interactions, not just a simple context of the works. Finally it concludes, in modern times, the most appropriate platform for urban art is not every urban space and public space, but it is a social space establishing the social connections as the highest goal of civic life to be able to invite the target audiences to understand art works and achieve urban qualities in this calling.