مقايسه ي دو ديدگاه مختلف در كاربرد روش (FMEA) براي ارزيابي ريسك: مطالعه‌ي موردي پالايشگاه گاز ايران

Comparing two Different Approaches to the Application of FMEA Method for Risk Assessment: A Case Study of An Iranian Gas Refinery

مقايسه ي دو ديدگاه مختلف در كاربرد روش (FMEA) براي ارزيابي ريسك: مطالعه‌ي موردي پالايشگاه گاز ايران شمسي قاسمي دكتري اقتصاد مالي دانشگاه تربيت مدرس sh_ghasemi@modares.ac.ir كاظم ياوري دانشيار دانشكده‏ي مديريت و اقتصاد دانشگاه تربيت مدرس kyavari@modares.ac.ir رحيم محمودوند استاديار گروه آمار دانشگاه بوعلي سينا r.mahmoudvand@basu.ac.ir بهرام سحابي استاديار دانشكده‏ي مديريت و اقتصاد دانشگاه تربيت مدرس sahabi_b@modares.ac.ir تاريخ دريافت: 26/02/92 تاريخ پذيرش: 08/02/93 چكيده ارزيابي ريسك، كه معمولاً براي شناسايي، كنترل و كاهش پيامدهاي ريسك به كار مي-رود، يكي از مراحل اصلي مديريت ريسك است و براي انجام آن روش‌هاي مختلفي در حوزه-هاي كاربردي مطرح شده است. محققان رويكردهاي ارزيابي ريسك را بر اساس دو ديدگاه مختلف در دو دسته‏ي قطعي و احتمالي قرار داده اند. با اين وجود بررسي ها نشان مي‌دهد كه تعدادي از روش‌هاي ارزيابي ريسك توسط عده اي از محققان به عنوان روش احتمالي و در عين حال توسط برخي ديگر به عنوان روش قطعي معرفي و به كار گرفته شده اند. در اين مقاله روش حالات خطا و تجزيه و تحليل اثرات آن (FMEA) به عنوان يكي از اين روش‌ها كه كاربرد گسترده اي نيز براي ارزيابي ريسك صنايع فرايندي دارد، مورد مطالعه قرار گرفته و منطقي بودن تعلق آن به هر دو دسته ي قطعي و احتمالي بررسي شده است. در پايان، يك مطالعه‌ي تجربي در يكي از پالايشگاه هاي گاز ايران، براي نشان دادن اهميت دو ديدگاه در ارزيابي ريسك اين حوزه انجام و نتايج آن ارايه شده است. نتايج حاصل از مطالعه ي تجربي نشان مي دهند كه ديدگاه احتمالي مي‌تواند نتايج مطمين تري نسبت به ديدگاه قطعي ارايه كند. طبقه بندي JEL: Q49،G22، D81 كليد واژه‌ها: روش‌هاي ارزيابي ريسك، رويكرد قطعي، رويكرد احتمالي، روش حالات خطا و تجزيه و تحليل اثرات آن (FMEA)، پالايشگاه گاز