خشم و مديريت آن در قرآن كريم

خشم يكي از اساسي ترين و فراگيرترين هيجان ها در وجود آدمي است و نقشي بسزا در حفظ موقعيت، عزت نفس و صيانت از او در هنگام تهديد دارد. خشم، قدرت و انرژي فرد را به سمت غلبه كردن بر موانع ناموجه يا اصلاح آنها هدايت مي كند. اما اگر تحت مديريت عقلاني و اخلاقي قرار نگيرد، به مشكلي رواني و رفتاري تبديل مي گردد كه سامان فكري، عاطفي و رفتاري وي را ويران مي سازد. بنابراين، آنچه در مقوله خشم بايد بيشتر مورد توجه قرارگيرد، شناخت گونه هاي مثبت و منفي و مديريت آن با ضوابط عقلاني و اخلاقي است. مقاله حاضر در پي تبيين آموزه هاي قرآني در شناخت هيجان خشم، انواع آن و ارائه تكنيك هاي مديريت اين هيجان فراگير و خطير است. قرآن كريم و به تبع آن، احاديث شريف به عنوان كامل ترين نسخه هدايت بشري با نگاهي كلي به موضوع خشم، آن را مفهوم شناسي كرده اند و با بيان انواع، راه هاي صحيح ابراز، مراتب و آثار آن، راهكارهايي ارزشمند، گاه به شكل مستقيم و در قالب امر و نهي و گاه غيرمستقيم و در لابه لاي داستان هاي زيبا وحكيمانه، در راستاي مديريت اين پديده رواني ارائه فرموده اند.