برآورد برخي از فراسنجه‎هاي جدول زندگي شته Brachycaudus cardui L. روي كنگر فرنگي Cynara scolymus L. در شرايط آزمايشگاهي

Some life table parameters of the aphid, Brachycaudus cardui L. on Artichoke, Cynara scolymus L. in laboratory conditions

    كنگرفرنگی یا آرتیشو (Cynara scolymus L.) یكی از مهمترین گیاهان دارویی است كه دارای مصارف گوناگون خوراكی و دارویی می‌باشد. شته كنگرفرنگی (Brachycaudus cardui L.) یكی از آفات این گیاه دارویی به‌خصوص در اوایل فصل رویشی آن به‌شمار می‌رود. در این تحقیق زیست‌شناسی و جدول زندگی این حشره در آزمایشگاه در دمای 2± 22 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 65 درصد و دوره­ نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریكی بررسی شد. برای این منظور تعداد 20 پوره هم‌سن تازه متولد شده تا زمان مرگ در قفس­های برگ روی برگ كنگرفرنگی پرورش داده شدند. میانگین طول دوره­ پورگی تا تبدیل شدن به شته­ بالغ 26/0± 75/12 روز به‌دست آمد. همین‌طور طول مدت یك نسل آفت به‌طور متوسط 92/18 روز بود. طول عمر شته به‌طور متوسط 01/1 ± 70/33 روز بود. این شته روی كنگرفرنگی در مرحله زیستی پورگی تلفاتی نداشت و در مرحله­ حشرات كامل جوان نیز مقدار آن اندك بود. بیشترین فراوانی مرگ بین روزهای 38-32 برابر با 67/0 بود. امید به زندگی شته كنگرفرنگی در ابتدای سن اول پورگی 03/33 روز بود و به‌تدریج به‌صورت یكنواخت كاهش یافت. نتایج این تحقیق در مجموع روند كند تلفات و طول عمر نسبتا زیاد این گونه شته را نشان داد.

Artichoke, Cynara scolymus is an important medicinal plant and Brachycaudus cardui L. is one of its key pests in early season. Biology and life table parameters of this aphid was investigated in laboratory conditions of  22 ± 2°C, 60 ± 5% RH, and a photoperiod of LD 14:10. The experiment was carried out by rearing 20 aphid nymphs in leaf cages and their mortality and reproduction rate was recorded daily. The results indicated mean reproduction period and mean generation time as 12.75 ± 0.26 and 18.92 days, respectively. Mean longevity of the aphid was 33.70 ± 1.01 days. There was not any mortality in nymphal development period. Mortality rate was very low in young adult stage as well. Maximum death rate (0.67) occurred in 32-38 days of age. Life expectancy of aphid was estimated at 33.03 days in 1st instar nymph stage and decreased gradually in a constant rate. The results of this study revealed high longevity and slow mortality trend in aphid population.