نقد و بررسي ديدگاه آلوسي در تبيين اراده تكويني در آيه تطهير

The Analysis and Criticism of Al-Alusi Viewpoint in Explaining Genetic Will in the Verse of Purification

آیه تطهیر در میان مفسرین مذاهب اسلامی از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار بوده و همواره مورد بحث و بررسی‌های مختلفی قرار گرفته است. تبیین نوع اراده موجود در این آیه، یكی از مهمترین مسائل تفسیری آن بشمار می‌رود. شیعه معتقد است مراد از اراده در این آیه، اراده تكوینی است و خداوند از ابتدای خلقت با اراده تكوینی خود، طهارت اهل بیت از هر گونه پلیدی و زشتی را اراده كرده است و عصمت و طهارت آنها بدون درنگ حاصل شده است. در این مقاله ضمن طرح دیدگاه جناب آلوسی مبنی بر تكوینی بودن اراده در این آیه و نیز مشروط بودن آن به انجام اوامر و ترك نواهی الهی، به نقد و ارزیابی آن می‌پردازیم. آلوسی آثار تكوینی اعمال نیك بر نفس انسان را مختصّ به اعمال اهل بیت دانسته و اعمال دیگران را فاقد چنین آثار قطعی می‌داند. این ادعای جناب آلوسی از نظر آیات قرآن و روایات پیامبر(ص) و مبانی حكمت اسلامی مردود و بی‌اساس است و در نتیجه نمی‌توان چنین شرطی را برای اراده تكوینی در آیه تطهیر در نظر گرفت.

The Verse of Purification has a particular importance among Islamic religious scholars and has been always discussed in various areas. Explaining the type of will in this verse it is considered as one of the most important issues of interpretation. Shia believes that “will” in this verse means existential will and the Great God has purified Ahl al-Bayt from any impurity and evil through his existential will and their virtue and righteousness has been presented without delay. In this article while analyzing the viewpoint of Al-Alusi regarding the existentialism of “will” in this verse and its conditionality to perform divine commands and abandon divine prohibitions, we will criticize and evaluate it. Al-Alusi considers the existential effects of good deeds specifics to Ahl al-Bayt and considers the good deeds performed by others devoid of such certain effects. Al-Alusi’s claim is baseless and rejected according to Quran, the traditions of the Prophet (PBUH) and Principles of Islamic Philosophy and such a condition cannot be considered for existential will in the Verse of Purification.