تحليل جايگاه و تدوين برنامه‌ي استراتژيك حكمروايي خوب مطالعه‌ي موردي: شهر زاهدان

An Analysis on the Position of Urban Good Governance and Strategic Planning Case study: Zahedan City

تجربه‌ي كشورهاي تمركزگرا نشان داده است نگاه يكسونگر و سوژه انگار به شهر مشكلات زيادي را به بار خواهد آورد. رفع چنين مشكلاتي از طريق نظارت عموم (پاسخ‌گويي)، عمل مشاركتي و ارتقاي سطح كارايي كاركردهاي شهري ممكن است. حكمروايي خوب شهري به عنوان رويكرد نوين نظام تصميم‌گيري و اداره‌ي امور شهري مطرح مي باشد و در واقع فرآيندي است كه بر اساس كنش متقابل ميان سازمان‌ها و نهادهاي رسمي اداره‌ي شهر از يكسو و سازمان‌هاي غيردولتي و تشكل‌هاي جامعه‌ي مدني، از طرف ديگر شكل مي‌گيرد. بر اين اساس هدف پژوهش حاضر؛ سنجش وضعيت شاخص هاي حكمروايي خوب شهري و نشان دادن نقش تسهيل‌كننده‌ي شهروندان در دستيابي به اين هدف والا مي باشد. روش تحقيق توصيفي- تحليلي و با بهره‌گيري از مدل SWOTو ابزار پرسشنامه به تحليل جايگاه برنامه استراتژيك حكمروايي خوب شهري پرداخته مي‌شود. براي تحقق اين هدف بر اساس فرمول كوكران، اقدام به تكميل 385 پرسشنامه از شهروندان و تعداد 32 پرسشنامه از كارشناسان و متخصصان شهرداري و شوراي شهر شده است. نتايج نشان داد ازنظر شهروندان، بهترين وضعيت در بين شاخص‌هاي حكمروايي خوب متعلق به شاخص هاي بينش راهبردي و مشاركت بوده و از نظر كارشناسان بهترين وضعيت متعلق به شاخص پذيرش و پاسخ دهي مي‌باشد. نتايج حاصل از تحليلSWOT نيز نشان مي دهد موقعيت حكمروايي در شهر زاهدان از ميان چهار حالت تهاجمي، محافظه‌كارانه، رقابتي و تدافعي در موقعيت تدافعي قرار دارد. راهكارهاي اين بخش به ترتيب اولويّت به شرح زير است: جلب مشاركت و توجه به نظرات مردم در تهيه و اجراي طرح‌ها و اطلاع‌رساني در مورد جزييات طرح‌ها؛ تمركز بر تفكر استراتژيك و اجماع مديران محلي بر اجراي مديريت يكپارچه‌ي شهري و ضرورت هماهنگي بين سازمان‌ها؛ توجه ويژه به مسايل زيست‌محيطي در برنامه‌ريزي‌ها؛ توجه به مساله‌ي عدالت در دسترسي مساوي مناطق به امكانات و كاهش شكاف ايجادشده در بين مناطق در اين مورد.

The experience of centralized countries showed that one-side and subject view looking at the city will cause great problems. Removing such problems is possible through public supervision (responsiveness), collaborative action and promoting the efficiency level of urban functions. Good urban governing is suggested as the new approach of decision-making system and managing urban affairs and in fact is a process that is formed on one hand, according to interaction between organizations and official foundations of managing city and on the other hand private organizations and organizations of civil society. The purpose of the recent research is to measure the situation of indices of good urban governing and showing the role of facilitator of citizens in access to this great goal. The methodology is descriptive-analytical one and by using SWOT and questionnaire, the position of the strategic program of good urban governing is analyzed. To this end, based on Cochran formula, 385 questionnaire of citizens and 32 questionnaire of the professionals and experts of municipality and city council were completed. The result showed that according to citizens, the best situation among indices of good governing belongs to the indices of strategic insight and partnership and according to experts, the best status belongs to receptiveness and answerability indices.The results obtained from SWOT analysis showed that governing status in Zahedan city is on defensive status among four statuses of invasive, conservative, competitive and defensive, procedures are as the following : Attraction of participation and attention to the peopleʹs view in preparing the plans and information about the details of plans, concentration on strategic thought and gathering local managers on implementation of urban integrated management and the necessity of coordination between organizations, special attention to environmental issues in the planning, attention to justice issues, equal access of the districts to the facilities and decreasing the created gap between the districts in this regard.