سبك شناسي غزليّات حافظ بر اساس فعل، رويكرد نقش گرا

The Stylistics Study of Verbs in Hafizʹʹs Sonnets,

در دستور نقش گرا، زبان داراي نقش و كاركردهاي مختلف در جامعه و پديده هاي اجتماعي است؛ از اين رو، مي توان با اين رويكرد پديده هاي زباني را بررسي كرد. مطابق با نظريه نقش گرا الگــوهاي تجربه در قالب فرآيندها و از طريق فرانقش انديشگاني تجلّي مي يابند. بر اين اساس، مي توان با بررسي انواع فرآيندهاي موجود در افعال و تعيين ميزان فراواني آن، از نوع رفتار زباني شاعر يا نويسنده در بازنمايي جهان واقع آگاه شد؛ براي مثال، حافظ در غزل هاي عاشقانه و قلندرانه خويش، از فرآيندهاي مادي كه بر بيان دنياي بيرون دلالت دارد، بيشتر از ساير فرآيندها بهره برده است و يا فرآيندهاي كلامي در غزل هايي با فضاي مناظره گونه و روايي، در كنار ساير عناصر روايت به كار رفته اند. در اين مقاله افعال صد غزل حافظ در چارچوب دستور نقش گراي هليدي بررسي شده است. آگاهي از بسامد انواع فرآيندهاي فعلي و چگونگي كاربرد آن در غزل ها به عنوان شاخص سبكي لحاظ شده است.

Language has different functions and uses in society and social phenomena in functionalist grammar. So, linguistic phenomena can be studied through this approach. On the basis of functional theory, patterns of experience manifest in form of processes through idealistic meta-functions. Accordingly, we can realize the linguistic behavior of the poet or the writer in world representation studying different types of existing processes in verbs and determining their frequencies. For example, Hafiz, in his romantic and Qalandar lyrics, uses material processes which imply expression of the outside world more than the other processes, or verbal processes are used besides other elements of narration in some sonnets with debate and narrative space. In this article, the verbs of 100 of Hafizʹs sonnets are studied in the framework of Hallidayʹs systemic functional grammar (SFG). Knowing the frequency of several types of verbal processes and how to apply them in sonnets has been considered as a stylistic criterion.