بررسي انواع درد كمر ولگن در بارداري و ريسك فاكتورهاي موثر بر ايجاد درد

Low back pain and pelvic pain during pregnancy: prevalence and risk factors

مقدمه: تقريبا 70 درصد زنان باردار به كمر دردهاي دوران بارداري مبتلا مي‌شوند. زناني كه پيش از بارداري نيز كمردرد داشته‌اند يا در بارداري قبلي كمردرد را تجربه كرده‌اند بيشتر در معرض ابتلا به كمردرد مي‌باشند. هدف از انجام اين مطالعه بررسي فراواني انواع كمردرد در بارداري و ريسك فاكتورهاي موثر بر آن مي‌باشد. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي مقطعي به بررسي انواع دردكمر و لگن در 265 خانم باردار مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر اصفهان در سال 1391 پرداخت. خانم‌هاي مبتلا به دردكمر و لگن پس از معاينه و تشخيص، بر اساس نوع درد به سه گروه درد در ناحيه ساكروايلياك يا لگن (PGP يا pelvic girdle pain) ، درد در ناحيه تحتاني كمر (LBP يا low back pain) و درد در ناحيه فوقاني كمر (HBP يا high back pain) و بر اساس زمان شروع درد به چهار گروه 12-0 و 24-13 و 30-25 و 40-31 هفته طبقه‌بندي شدند. ابزار گردآوري داده‌ها پرسش‌نامه بود و روايي آن به‌صورت روايي محتوا بررسي و پايايي آن با استفاده از آزمون مجدد 95 درصد تعيين گرديد. پرسش‌نامه‌ها از طريق مصاحبه تكميل گرديدند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارSPSS نسخه 15 و آزمون‌هاي آماري كاي دو ، آناليز واريانس، كروسكال واليس و من ويتني مورد تحليل قرار گرفتند. در تمام آزمون‌ها سطح معني‌داري05/0 P < مد نظر قرار گرفت. يافته‌ها: در بررسي انجام شده از 265 خانم باردار مبتلا به درد كمر و لگن شايع‌ترين نوع درد، درد پايين كمر ( 3/51 %) گزارش شد. پس از آن درد لگن با فراواني 5/27 % ، درد ناحيه بالا و پايين كمر 8/6% و درد بالاي كمر با فراواني 6% ديده شدند. شايع‌ترين زمان بروز درد كمر يا لگن در سه ماهه اول بارداري (0-12 هفته) بود (6/42%). در سه ماهه اول حاملگي (هفته 12-0) بيشترين درد در ناحيه پايين كمر ( 1/53 %) ، در هفته‌هاي 24-13 در ناحيه تحتاني كمر (2/58%)، در هفته‌هاي 30-25 در ناحيه لگن (7/47 %) و در هفته‌هاي آخر بارداري 40-31 نيز در ناحيه لگن يا ساكروايلياك (2/42 %) ديده شد. شايع‌ترين محل انتشار درد در خانم هاي مبتلا به درد پايين كمر ساق پا (6/31% ) ، در خانم‌هاي مبتلا به درد لگن ران‌ها ( 4/68% ) و در خانم هاي مبتلا به درد بالاي كمر اكثريت، درد را بدون انتشار به محل ديگر بيان نمودند. عوامل موثر بر بروز درد كمر و لگن در بارداري سابقه تروما و سابقه درد كمر يا لگن در بارداري‌هاي قبلي بودند. بين درد لگن و كمر با ساير فاكتورها از جمله سن، BMI ، تعداد زايمان ، نوع زايمان، سن حاملگي، ، شغل و … رابطه معني‌دار يافت نشد (05/0 > P ). نتيجه‌گيري: ميزان شيوع درد كمر و لگن در زنان باردار ، بالا و بيشترين نوع درد نيز از نوع درد پايين كمر مي‌باشد و بر اين اساس مي‌توان نتيجه گرفت كه كمردرد در زنان باردار يك معضل بوده كه براي رفع اين مشكل بايد چاره‌اي انديشيده شود. جهت كاهش آن، تشخيص به موقع و صحيح نوع درد وسپس توصيه به انجام حركات و تمرينات ورزشي مختص اين دوران زير نظر متخصص توان‌بخشي حايز اهميت مي‌باشد.

Background: About 70% of all pregnant women suffer from pelvic girdle pain (PGP)and/or low and high back pain(LBP,HBP). The risk factors for developing pelvic girdle pain and back pain in general are history of previous low back pain or pelvic or pain in previous pregnancy. In order to study the relative frequency of different kinds of backache in pregnancy and possible risk factors for developing pelvic girdle pain and low or high back pain this study performed. Methods: In a cross-sectional study included 265 pregnant women that suffered from pelvic girdle pain (PGP) and / or low and high back pain (LBP, HBP). All pregnant women were underwent a thorough physical examination and then were allocated according to kind of pain into three classification groups: pelvic girdle pain (PGP), low LBP back pain(LBP) and high back pain (HBP) and according to outbreak of pain, into four classification groups: 0-12, 13-20 , 21-30 and 31-40 week. Data were collected by interviewed using a questionnaire and analyzed by Chi-square, ANOVA , kruskal-wallis and Mann-Whitney tests using SPSS software. In all tests the significance level was p < 0.05. Findings: A total of 265 pregnant women, majority of women (51.3%) had reported low back pain at the time of the examination. The prevalence of PGP was 27.5%, HBP was 6% and HBP and LBP together were 6.8% . In the 0-12 week most backache were in low back area (53.1%) , in the 13-24 week were in low back area(58.2%) ,in the 25-30 week were in pelvic area(47.7%) and in the 31-40 week were in pelvic area (42.2%). Most common area for diffuse in women with low back pain was legs and in women with pelvic pain was thigh. The risk factors for developing pelvic girdle pain and back pain in general are history of previous low back pain or pelvic or pain in previous pregnancy. No association was found between obstetric factors and pelvic girdle pain. Conclusion: PGP and LBP have high prevalence in pregnant women and majority of pregnant women report Low back pain (LBP). Therefore PGP and LBP is a major health problem that to solve this problem, an alternative should be considered. To reduce the pain accurate diagnosis and then recommend specific movements and exercises under the supervision of the rehabilitation is important