عوامل پيش‌بيني‌كننده مصرف مواد روان‌گردان در بين نوجوانان و جوانان شهر كرمانشاه با بهره‌گيري از تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده

مقدمه: در دو دهه اخير مصرف داروهاي روان‌گردان به خصوص در بين نوجوانان و جوانان رايج شده است، اين داروها در رديف دوم مصرف انواع مواد در دنيا قرار دارند. مطالعه حاضر با هدف تعيين عوامل پيش‌بيني كننده مصرف مواد روان‌گردان در ميان جوانان و نوجوانان شهر كرمانشاه با بهره‌گيري از تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي مقطعي در ميان 385 نفر از نوجوانان و جوانان شهر كرمانشاه انجام گرفت. آزمودني‌ها به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. پرسش‌نامه‌ شامل سه بخش كلي اطلاعات جمعيت‌شناختي، سوالات آگاهي از پيامدهاي مصرف مواد روان‌گردان و پرسش‌نامه سازه‌هاي تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده بود، كه به صورت خودگزارش دهي توسط شركت‌كنندگان تكميل گرديد. داده‌هاي جمع‌آوري شده با نرم‌افزار SPSS-21 و بهره‌گيري از آزمون‌هاي رگرسيون و همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: 2/7 و 2/4 درصد از شركت‌كنندگان به ترتيب تجربه مصرف شيشه و اكستازي داشتند. نرم‌هاي انتزاعي (455/1=OR)، كنترل رفتار درك شده (793/0=OR) و قصد رفتار (440/1=OR) پيش‌بيني‌كننده‌هاي مصرف مواد روان‌گردان بودند. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد مصرف مواد توسط دوستان نزديك و به دنبال آن فشارهاي همسالان به عنوان عامل ترغيب‌كننده مصرف، شرايط را براي مصرف مواد روان‌گردان فراهم مي‌كند.

Background: In the past two decades psychoactive drugs especially among adolescents and youth are common, these drugs located in the second row of drug abuse in the world. Present study performed with aim of determinant of predictors of psychoactive drugs use among adolescents and youth in Kermanshah city based on theory of planned behavior. Methods: This cross-sectional study was performed among 385 adolescents and youth in Kermanshah. Participants were selected in simple random. The questionnaire consisted of three parts: demographics, knowledge Questions about the consequences of psychoactive drugs and Structures questionnaire of the theory of planned behavior that completed by participants in self-report. The data collected were analyzed by SPSS-21 with utilizes of regression tests and Pearson correlation. Findings: 7.2 and 4.2 % of the participants were experienced Cristal and Ecstasy. Subjective norms (OR=1.455), perceived behavioral control (OR=0.793) and behavioral intentions (OR=1.440) predicted psychoactive drugs use. Conclusion: It seems that drug use by close friends and peer pressure as encouraging factors provide the conditions for the use of psychoactive drugs.