مدل ارزيابي قابليت اطمينان انسان در دستگاه‌هاي پزشكي بر‌اساس روش FMEA و تيوري فازي

An Approach To Human Reliability Assessment based on FMEA Technique and Fuzzy Sets Theory

در چند دهه اخير، از روش‌هاي مهندسي قابليت اطمينان در بسياري از صنايع به‌منظور بهبود عملكرد مديريت تعمير و نگهداري تجهيزات، با موفقيت استفاده شده است. مدل‌هاي بازرسي و بهينه‌سازي بسياري توسعه يافته و به‌طور گسترده‌اي براي رسيدن به نگهداري سطح بالا (يعني تعادل عملكرد، خطر، منابع و هزينه براي رسيدن به يك راه حل بهينه) به‌كار برده شده‌اند. يكي از چالش‌هاي موجود در حوزه مديريت سلامت چگونگي بهبود ايمني، امنيت و قابليت اطمينان در تجهيزات پزشكي است. ايجاد يك سيستم ارزيابي و تجزيه و تحليل قابليت اطمينان انسان در تجهيزات پزشكي، به‌منظور بهبود كيفيت درمان پزشكي ضروري مي‌باشد. در اين تحقيق مدلي بر‌اساس روش SHELL و تركيب روش FMEA و متغير‌هاي كلامي فازي براي ارزيابي و تجزيه تحليل قابليت اطمينان انسان براي دستگاه‌هاي پزشكي ارايه شده است. تيوري فازي براي ثبت نظرات كارشناسان در مورد حالات خرابي و محاسبات مقدار اولويت احتمال خطر هر يك از زير‌سيستم‌ها به كار برده شده است. نتايج حاكي از اين است كه در ارزيابي قابليت اطمينان انسان در تجهيزات پزشكي بايد بيشتر بر كاهش وقوع خرابي‌هاي پنهان و پر‌احتمال خطر نرم تمركز داشت و در طراحي و انجام عمليات توسط تجهيزات پزشكي بايد به ارتباط و همكاري بين طراح تجهيزات و كاربران تجهيزات توجه كرد. واژه‌هاي كليدي: ارزيابي قابليت اطمينان انسان، مدل SHELL، ايمني تجهيزات پزشكي، اعداد فازي.

Over the last few decades, reliability engineering has been successfully applied in many industries to improve the performance of equipment maintenance management. Many optimization models and researches have been developed and widely used to achieve a high level of maintenance, i.e. the balance of performance, risk, resources and cost to achieve an optimal solution. Although the application of these techniques to medical equipment is very new one of the major challenges is how to improve the safety, security and reliability of medical devices. In this paper, a FMEA-based assessment model is proposed to improve human reliability in medical devices. Fuzzy linguistic variables are used to express the experts’ evaluation for risk factors of sub-systems. The results indicated that the human reliability assessment of medical devices must be more focused on reducing soft failures and hidden risks. Also attention must be paid to the communication between operators and designers through the designing and developing processes of medical devices. Keywords: Medical devices reliability, FMEA technique, Human reliability assessment, fuzzy set theory.