ميزان تعميم پذيري نظريه ساختار زنده «كريستوفر الكساندر» مطالعه موردي : چهارباغ و باغ هاي اصفهان

«كريستوفر الكساندر»1 براساس ايده سرشت نظم ، همه پديده هاي جهان هستي را تحت دو عنوان « ساختارهاي زنده» و «ساختارهاي غيرزنده» مطالعه مي كند و به بررسي و شناخت الگوي ساختارهاي زنده با توجه به مفاهيم كليت يكپارچه و مراكز نيرومند2 مي پردازد. اين نظريه در قالب 15 خصلت پيوسته از مراكز نيرومند شكل مي گيرد. بر اساس دستاوردهاي محققين، باغ ايراني پديده ايست فرهنگي كه در قالب مجموعه اي منظم و هندسي با تركيب عناصر مختلف طبيعي و مصنوع با طبيعت به خوبي عجين شده است. ابتكار موضوع از اين جهت مي تواند در باغ ايراني مورد توجه واقع شود كه به شناخت كليت يكپارچه و تشريح مراكز نيرومند به عنوان يكي از اصلي ترين موضوعات انديشه معاصر مي پردازد. مسئله تحقيق «ميزان تعميم پذيري نظريه الكساندر در چهارباغ و نمونه باغ هاي اصفهان» است كه با هدف بنيادي و روش تحليلي و مقايسه تطبيقي با رويكرد كيفي مورد مطالعه قرار مي گيرد. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه ويژگي هاي نظريه ساختارهاي زنده از قبيل مقياس هاي مختلف ، مراكز نيرومند ، مرزها ، تكرار متناوب به طور نسبي بر نمونه باغ هاي اصفهان با كاركردهاي مختلف قابل تطبيق است؛ اما نقش همه خصلت هاي اين نظريه در نمونه هاي بررسي شده به يك ميزان نيست و مقياس هاي مختلف ، مراكز نيرومند ، فضاي معين ، تكرار متناوب ، پژواك ، مرزها و شكل خوب نقش بيشتري در خلق حيات دارند. چهارباغ به عنوان يك فضاي شهري با كاركرد عمومي (مردمي ) داراي حيات بيشتري بوده و نقش مراكز نيرومند ، تضاد ، جدايي ناپذيري و ناهمگوني در آن بسيار چشمگير است .