تاثير لجن فاضلاب و كودهاي شيميايي بر غلظت برخي عناصر ميكرو در كاهو (Lactuca sativaL و خاك

The Effects of Sewage Sludge and Chemical Fertilizers on Concentration of Some Microelements in Soil and Lettuce (Lactuca Sativa L.)

بررسي تاثير مصرف لجن فاضلاب به صورت جداگانه و همراه با كودهاي شيميايي و مدت كاربرد آن بر غلظت عناصر ميكرو در خاك و كاهو (Lactuca sativa L.) در مزرعه، هدف اين تحقيق بود. اين پژوهش در قالب طرح كرت‌هاي خرد شده بر پايه بلوكهاي كامل تصادفي، با دو عامل در سه تكرار اجرا گرديد. عامل اصلي 6 تيمار كودي شامل شاهد، كود شيميايي (سولفات پتاسيم، سوپرفسفات تريپل به ميزان 75 و اوره 200 كيلوگرم در هكتار)، لجن فاضلاب 20 و 40 تن در هكتار بصورت جداگانه و همراه با 50 درصد كود شيميايي بود و عامل فرعي نيز تفاوت كاربرد يك ساله، دو ساله و سه ساله تيمارهاي كودي در نظر گرفته شد. نتايج آزمايش نشان داد كه اثر تيمارهاي كودي بر ميزان روي و مس قابل جذب خاك، غلظت آهن، روي، مس و منگنز ريشه و نيز روي و مس اندام هوايي كاهو معني‌دار شد. نتايج همچنين نشان داد كه غلظت عناصر ميكرو در خاك و اندام هوايي و ريشه كاهو به طور معني‌داري تحت تاثير كاربرد سالانه تيمارهاي كودي قرار گرفتند. بيشترين افزايش در ميزان عناصر ميكرو خاك و كاهو در تيمار لجن فاضلاب به ميزان 40 تن در هكتار بصورت انفرادي و همراه با50 درصد كود شيميايي بدست آمد.

The aim of the present study was to investigate the effects of sewage sludge (SS) application individually and with chemical fertilizer and application time on the micronutrient concentration in soil and lettuce (Lactuca sativa L.) in the field. The experiment was arranged in split plots based on complete randomized block design with two factors and three replications. The main plot included 6 fertilizer treatments consisting of control, chemical fertilizer (pottasium solfate, triple phosphate super of 75 and urea 200 kg/ ha) 20 and 40 ton.ha-1 of sewage sludge individually and with 50% chemical fertilizer. The sub-plots were considered as one year, two-year and three-year application of fertilizer. Experimental results showed that the treatment significantly affected the available Zn and Cu of soil and concentration of Fe, Zn, Cu and Mn in lettuce root and Zn and Cu in shoots. The results also showed that concentration of the microelement in soil and root and shoot of lettuce were affected significantly by annual application of fertilizers. Interaction of the two factors showed significant effect on available Zn content of soil, Zn and Mn concentration of root and Fe and Cu of shoot. The highest increase in content of soil and lettuce micronutrient belonged to the application of 40 ton. ha-1 sewage sludge individually and enriched with 50% chemical fertilizer.