تاثير بسترهاي مختلف آلي بر رشد و اجزاي عملكرد لوبيا چيتي (Phaseolus vulgaris L.) تحت تنش فلزات سنگين

Effect of Different Growing Organic Substrates on Growth and Yield Components of Pinto Bean (Phaseolus vulgaris L.) under Heavy Metals Stress

فلزات سنگين از مهم‌ترين آلاينده‌ها در محيط زيست به شمار ميروند. يك رويكرد براي كاهش تجمع فلزات سنگين در گياهان استفاده از بسترهاي مختلف كاشت است. به منظور بررسي تاثير فلزات سنگين بر رشد و اجزا عملكرد لوبيا چيتي (رقم صدري) آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با سه تكرار در گلخانه دانشگاه ياسوج در سال 1392 اجرا گرديد. عامل اول شامل پنج سطح فلزات سنگين (شاهد بدون فلز سنگين، نيترات كادميوم، نيترات سرب، نيترات نيكل و سولفات مس) و عامل دوم شامل بسترهاي مختلف كاشت در چهار سطح عدم كاربرد تركيبات آلي، كمپوست، ورمي‌كمپوست و خاك‌‌اره سپيدار بود. نتايج نشان داد كه افزودن ورمي‌كمپوست ميزان ارتفاع بوته و طول ريشه را به ترتيب در شرايط بدون فلزات سنگين 53 و 88%، نيترات نيكل 61 و 35%، نيترات سرب 63 و 17% و سولفات مس 25 و 85% نسبت به عدم كاربرد تركيبات آلي افزايش داد. همچنين كاربرد ورميكمپوست سبب افزايش 87 درصدي تعداد غلاف در بوته و دانه در غلاف در تنش نيترات كادميوم گرديد. از سوي ديگر استفاده از ورمي‌كمپوست، كمپوست و خاك‌‌اره سپيدار نتوانستند اثرات نامطلوب فلزات سنگين بر وزن دانه در بوته را محدود نمايند. ورميكمپوست سبب افزايش 11 درصدي وزن صد دانه و 9 درصدي پروتيين لوبيا نسبت به شرايط بدون مواد آلي گرديد. در مجموع نتايج اين پژوهش نشان داد كه كاربرد ورميكمپوست در خاكهاي آلوده به عناصر سنگين، تا حدودي ميتواند اين خسارات را جبران كند و اثرات نامطلوب تنش فلزات سنگين را بهبود بخشد.

Heavy metals are the most important pollutants in the environment. One approach to reduce the accumulation of heavy metals in plants is usage of different growing substrates. In order to investigate of heavy metals effect on growth and yield components of pinto bean (cv. Sadri), a greenhouse experiment was conducted as a factorial based on completely randomized design with three replications in Yasouj university, in 2013. The first factor included of five levels of heavy metals (control without heavy metals, Cd(NO3)2, Pb(NO3)2, Ni(NO3)2 and CuSO4) and the second factor included of four levels of different growing substrates (compost, vermicompost, Populus sawdust and non-application of organic compounds). The results showed that the addition of vermicompost respectively increased plant height and root length in conditions of without heavy metals 53, 88%, nickel nitrate 61, 35%, l ead nitrate 63, 17% and copper sulfate 25, 85% compared to non-application of organic compounds. Vermicompost application also increased 87% the number of pods per plant and seed per pod in cadmium nitrate stress. On the other side, use of vermicompost, compost and Populus sawdust could not limit the adverse effects of heavy metals on seed weight per plant. Vermicompost increased hundred grain weights (11%) and protein content of bean (9%) compared to non-organic material conditions. In general, the results of this study showed that application of vermicompost on soil contaminated with heavy metals, to some extent, can improve undesirable effects of heavy metals stress.