بررسي بيماري لكه قيري روي گونه‌هاي مختلف افرا در استان مازندران

Life cycle and importance of maple tar spot on Acer spp. in Mazandaran Province

یكی از بیماریهای مهم افرا در بیشتر نقاط دنیا، بیماری لكه قیری است كه توسط دو گونه قارچ از رده آسكومیست و شاخه آسكومیكوتا به نامهای Rhytisma acerinum و R. punctatum ایجاد می‌شود. طی این بررسی ضمن مطالعه اثر این قارچ‌ها روی شش گونه و زیرگونه از افراهای بومی جنگلهای شمال كشور، به مطالعه بیواكولوژی آنها در شرایط رویشگاهی شرق استان مازندران نیز پرداخته شد. نتایج این بررسی نشان داد كه افرا پلت و شیردار كه دو گونه مهم صنعتی جنگلهای شمال كشور هستند، به‌شدت به این بیماری آلوده شدند، ولی روی گونه‌های سفید كركو و سیاه كركو آلودگی مشاهده نشد. روی گونه‌های كهوك و كرب آلودگی كمتر از پلت و شیردار بوده و خسارت چندان قابل توجه نبود. بررسی بیواكولوژی بیماری نشان داد كه اولین علائم بیماری در حدود 4 تا 6 هفته بعد از خروج آسكوسپورها از برگهای خزان شده در اواسط خرداد تا اواخر تیر ظاهر می‌شود. در اواخر تابستان لكه‌های سیاه قیری شكل سطوح وسیعی از برگ را فرا گرفته و باعث خزان زود هنگام برگها می‌شود. جمع‌آوری برگهای آلوده از پای درختان و انهدام آنها در جنگل‌كاریها و پاركها می‌تواند در كنترل این بیماری مؤثر باشد.    

There are about 8 species and sub species of maples in northern forest of Iran. Maple tar spot is one of the most important diseases in most parts of the world .It is caused by two species of Ascomycets (Rhytisma acerinum and R. punctatum). In this study, effect of these fungi on native maples of northern forest along with the bio-ecological aspects of the fungi has been studied in East of Mazandaran. The results showed that Acer velotinum and A. capadocicum have been infected more than the others, while Acer monspessulanus subsp. turcomanicum and A. hyrcanum were not infected. A. campester and A.ibericum were infected but not as much as Acer velotinum and A. capadocicum. The first symptoms of disease appeared about 4-6 weeks after discharging the ascospores, from June to July. In late summer tar spots cover most of the leave areas and causes premature defoliation. As the fungi overwinter on leaves, destroying fallen leaves is the best management practice of the disease in parks and plantation areas.