معرفي نماتدهاي راسته Tylenchida روي پنج گونه گياه دارويي در استان قزوين

Nematodes of the order Tylenchida affecting five medicinal plants in Qazvin province

نماتدهای انگل گیاهی تقریباً به تمام قسمت‌های گیاه ازجمله جوانه‌گل، برگ، ساقه و ریشه حمله می‌كنند. برخی از آنها از خارجی‌ترین بافت‌های گیاهی تغذیه می‌نمایند و تعدادی دیگر به بافت‌های عمقی‌تر نفوذ می‌كنند. خسارت نماتدها در جمعیت‌های كم بسیار ناچیز است، ولی در جمعیت‌های زیاد باعث ایجاد صدمات شدیدی به میزبان خود شده و یا موجب از بین رفتن میزبان می‌گردند (باروتی و علوی، 1374؛ Dropkin, 1989). طی سالهای 84-80 با مراجعه به مزارع كشت و پرورش گیاهان دارویی در سطح استان (شركت دینه و عرصه‌های طبیعی و ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت) حدود 35 نمونه خاك از اطراف ریشه و گاهی ریشه‌های مشكوك به آلودگی نماتد جمع‌آوری شد. نمونه‌ها بعد از انتقال به آزمایشگاه جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. شستشو، استخراج نماتدها از خاك، كشتن و ثابت كردن و انتقال آنها به گلیسیرین خالص با استفاده از روش تكمیل شــده De Grisse (1969) انجــام شد (De Grisse, 1969). نقـش مقطــع كوتیكـولی از ماده‌های بالغ جنس Meloidogyne براساس روش IMP تهیه شد. ریشه‌های آلوده به دو صورت رنگ‌آمیزی شده با محلول اسید فوكسین لاكتوفنل و بدون رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه اسلایدهای دائمی از نماتدهای استخراج شده، خصوصیات مهم مرفولوژیك و مرفومتری بررسی شد. در این بررسی 9 گونه نماتد متعلق به 9 جنس از 5 خانواده در خاك اطراف ریشه و ریشه گیاهان دارویی آویشن، مریم‌گلی، بادرنجبویه، اسطوخودوس و نعنا شناسایی شدند. گونه‌‌های شناسایی شده عبارت بودند از: Amplimerlinius gelobigerus Siddigi، Boleodorus thylactus Thorne، Criconema mutabil (Taylor) Raski& Ius، Criconemella antipolitana (de Guiran) Iuc & Raski، Filenchus afghanicus Khan، Geocenamus brevidens (Siddigi) Brzeski، Helicotylenchus pseudorobustus (Steiner) Golden، Hoplolaimus stephanus Daday و Pratylenchus thoreni Sher & Allen. كه در ادامه مشخصات شكل‌شناسی دوگونه كه دارای درصد فراوانی بیشتر نسبت به سایر گونه‌های شناسایی شده بودند، شرح داده خواهد شد  

In the cource of the research during 2001-2005, 35 soil samples were collected from root zone as well as infected roots, of medicinal plants in farms and natural plantations of medicinal plants in Qazvin province (“Dineh” Agricultural Complex, natural plantations and Alamout Medicinal Plant Research Station). Samples were transferred to laboratory. Washing, nemathode extraction, killing, fixation and transfer to pure glycerin were carried out based on the modified protocol developed by De Grisse (1969). Perineal pattern of Meloidogyne females was prepared through IMP method. Infected roots were studied in two ways of dyed (using fuxin lactophenol acid) and non-dyed.Important morphological and morphometric characteristics were investigated after supplying permanent preparation of extracted nemathodes. Results showed 9 species of nematode belong to 9 geneus of 5 families were identified on rizosphere of  Thymus vulgaris,Salvia officinalis,Melissa officinalis, Lavandula officinalis  and Mentha piperita. Nematodes wereAmplimerlinius gelobigerus Siddigi, 1978. Boleodorus thylactus Thorne, 1941.Criconema mutabil (Taylor, 1936) Raski& Ius, 1985. Criconemella antipolitana (De Guiran, 1963), Iuc & Raski, 1981. Filenchus afghanicus Khan,1978. Geocenamus brevidens (Allen, 1955, Siddigi, 1970) Brzeski, 1991. Helicotylenchus pseudorobustus (Steiner, 1914) Golden, 1956. Hoplolaimus stephanus Daday, 1905. Pratylenchus thoreni Sher & Allen, 1953.