گزارش خسارت پروانه برگ‌خوار (Apopestes spectrum (Lep.: Erebidae بر روي درختچه آمودندرون

Report of Apopestes spectrum (Lep.: Erebidae) causing damage on Ammodendron persicum

گونه گیاهی آمودندرون Ammodendron persicum با نامهای محلی دیودال، چوب آتش، چراغ چوب، شن‌درخت، درخت شنی و خار گرگ موسوم است. این گونه از زیر تیره پروانه آساها و متعلق به تیره بقولات (Fabacea = Leguminosae) می باشد. آمودندرون در ایران عمدتا در منطقه زیركوه قائن و به صورت محدود در منطقه گزیك بیرجند و خاش رویش دارد (توكلی، 1382). طی بازدیدی كه در اواخر فروردین ماه سال 1385 از رویشگاه آمودندرون واقع در زیر كوه قائن بعمل آمد، فعالیت تعداد قابل توجهی از لاروهای یك آفت برگ‌خوار روی این گیاه مشاهده گردید كه در مرحله سن آخر لاروی و تعدادی نیز در حال تشكیل پیله های شفیرگی بودند. این حشره پس از تغذیه كامل از برگهای دیودال در انتهای سرشاخه ها با تنیدن تارهای سفید رنگی بدور خود، گلها و برگهای انتهای سرشاخه ها را بهم چسبانده و در بین آنها تبدیل به شفیره می شود. حداكثر تعداد لارو مشاهده شده بر روی یك درختچه آمودندرون 31 عدد شمارش گردید. نمونه های لارو و پیله های شفیرگی جهت پرورش آزمایشگاهی جمع آوری گردید. در آزمایشگاه حشرات كامل در مورخ 12/ 2/ 1385 ظاهر شدند. نمونه‌های حشرات كامل این آفت جهت شناسایی به بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات مؤسسه تحقیقات گیاهپزشكی كشور ارسال گردید و تحت نام علمی Apopestes spectrum (Esper, 1787) (Lep.: Erebidae) شناسایی گردید. توضیح اینكه این گونه قبلاً جزء خانواده‌یNoctuidae  و زیر خانوادهCatocalinae  بوده است. گیاهان مختلف از تیره‌یFabaceae  مانند Genista pilosa،  Cytisus scopariusو  Spartium junceum  به‌عنوان میزبان‌های این آفت نامبرده شده اند. بررسی منابع علمی موجود مشخص نمود كه این آفت در كشورهای شرق آسیا، هندوستان، تركمنستان، تاجیكستان و ... انتشار دارد. شایان ذكر است كه در بررسی منابع انجام شده، گزارش خسارت این آفت بر روی آمودندرون تاكنون ذكر نشده است و این اولین گزارش از خسارت این آفت بر روی آمودندرون در ایران می باشد.    

Ammodendron persicum is aprennial shrub belonging to Fabaceae family. Zirkouh Qaen and Gazik region of Birjand and Khash in east part of the country are the major growing sites of A. persicum. During a survey in A. persicum growing areas in Zirkouh Qaen in mid April, a high number of larvae and some pupae of a phytophagous insect were observed on these plants. The larvae fed on the leaves of the plant and changed into pupa at the tip of the branches. The maximum number of larvae counted on a single plant was 31. A number of larvae and pupae were collected and transferred to laboratory for further study. Adult insects emerged in early May under laboratory conditions. The insect was identified as Apopestes spectrum (Esper, 1787) (Lep.: Erebidae) by the insect taxonomy division of Plant Protection Research Institute. The species formerly belonged to the family Noctuidae and subfamily Catocalinae. A number of plant species of the family Fabaceae such as Genista pilosa, Cytisus scoparius and Spartium junceum have been reported as the hosts of the pest. This insect is distributed in the countries of East Asia, India, Turkmenistan, Tajikistan. This is the first report of  Apopestes spectrum causing damage on Ammodendron persicum in Iran.