مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - شناسايي عامل شانكر باكتريايي درختان گوجه سبز و آلوي وحشي در جنگلهاي استان گيلان

چكيده فارسي :

از اسفند ماه 1381 تا مهر ماه 1382 از درختان گوجه‌سبز و آلوی وحشی مشكوك به بیماری شانكر باكتریایی واقع در استان گیلان (تالش، هشتپر، لیسار، لاهیجان و آستانه) نمونه‌برداری بعمل آمد. مشخص‌ترین علائم بیماری، تشكیل شانكر به همراه تراوشهای صمغی است. نواحی آلوده اندكی فرورفته و به رنگ قهوه‌ای تیره‌تری نسبت به پوست سالم مجاور بودند؛ رنگ بافتهای پوست ناحیه شانكر بین نارنجی روشن تا قهوه‌ای متغیر می‌باشد. در برخی نواحی، تعداد زیادی از جوانه‌ها از بین می‌روند. تحت شرایط جوی مناسب، آلودگی گلها نیز صورت می‌گیرد و می‌تواند بسیار شدید باشد. ممكن است آلودگی از گلها به شاخه منتشر شده و تولید بلایت شاخه نماید و یا به داخل مهمیز نفوذ كرده و باعث تولید شانكر شود. هنگامی كه میوه آلوده شود، لكه‌های روی آن صاف، سطحی و به رنگ قهوه‌ای تیره در می‌آید. لكه‌ها 2-3 میلیمتر عمق داشته و فرورفته‌اند. نمونه‌برداری از سرشاخه‌های آلوده و شانكرهای تنه صورت گرفت و عامل بیماری‌زا با كشت روی محیط‌‌كشتهای باكتریایی مانند Kingʹs B و NA (آگار مغذی) جداسازی گردید.در این پژوهش تعداد 123 جدایه باكتری از درختان مشكوك به آلودگی جداسازی شد كه 28 جدایه در توتون و شمعدانی فوق حساسیت ایجاد نمودند. تمامی آزمونهای شناسایی بر روی این 28 جدایه انجام پذیرفت. بر اساس خصوصیات فنوتیپی، تغذیه‌ای، مورفولوژیك (جدول 1) و نقوش الكتروفورزی پروتئینهای سلولی، باكتری عامل شانكر درختان هسته‌دار تحت عنوان Pseudomonas syringae pv syringaeشناسایی گردید (Schaad, 2001). اثبات بیماری‌زایی جدایه‌ها روی برگ گوجه سبز (Yessad et al.,1992) و سرشاخه‌های جوان جدا شده (Jones, 1971) انجام شد. كلیه جدایه‌ها پس از 5 روز لكه‌های آبسوخته و نقاط نكروز در ناحیه زخمها ایجاد نمودند (شكل 2). پس از تزریق هر یك از جدایه‌ها روی سرشاخه‌های آلو و گوجه‌سبز، ابتدا نقاط نكروز در محل تزریق مشاهده و پس از یك ماه اندام تلقیح شده كاملا نكروزه و خشك گردید (شكل 3). در هر دو روش مایه‌زنی (برگ و سرشاخه‌ها) نمونه شاهد با آب مقطر سترون تیمار شد كه هیچ‌گونه علائمی مشاهده نشد.آزمون تولید سیرینگومایسین نیز روی جدایه‌ها با استفاده از قارچ Geotrichum candidum صورت گرفت (Young et al., 1991). تولید سیرینگومایسین بوضوح در تمامی جدایه‌ها ردیابی گردید. 40 درصد از جدایه‌ها در هر دو تكرار تولید سیرینگومایسین داشته و از رشد قارچ جلوگیری نمودند. میزان حساسیت جدایه‌ها به آنتی‌بیوتیك‌های مختلف با استفاده از روش Psallidas (Psallidas, 1993) انجام شد كه نتایج حاصل در جدول 2 آمده است. الكتروفورز پروتئین (PAGE–SDS) با استفاده از روش Laemmli با تغییرات اندكی انجام گرفت (Laemmli, 1970) و جدایه‌های مربوطه به همراه جدایه‌های استاندارد دریافتی از كشور فرانسه كلكسیون باكتریهای بیماری‌زای فرانسه (CFBP)[1] مورد مقایسه قرار گرفتند. كلیه جدایه‌ها در الكتروفورز پروتئینی تام سلولی به روش PAGE-SDS یك‌بعدی در ژل پلی‌اكریل‌آمید 12% تولید نوارهایی نمودند. مقایسه نقوش پروتئینی جدایه‌ها وجود سطح بسیار بالایی از تشابه را در بین آنها و ایزوله استاندارد نشان می‌داد و اختلافات جزئی در نوارهای ایجاد شده توسط جدایه‌های فوق كه بیشتر به صورت قوی و ضعیف بودن و وجود یا عدم وجود یك یا چند باند بسیار ضعیف بود، دیده شد. با صرف نظر از این اختلافات بسیار جزئی، می‌توان اظهار نمود نقوش پروتئینی مربوط به جدایه‌ها با جدایه استاندارد تفاوتی با هم ندارند و دارای سطح بالایی از تشابه هستند (شكل4). این اولین گزارش باكتری Pseudomons syringea pv syringea از درختان هسته دار جنگلی از استان گیلان می‌باشد.

چكيده لاتين :

This research has been conducted to identify bacterial pathogen on wild stone fruit trees (wild plum) in Guilan province, during 2002-2003. Samples were collected from various areas in Guilan provine: Talesh, Hashtpar, Astaneh-Ashrafieh and Lahijan. Specific disease symptoms on infected trees include: occurance of necrotic canker on trunks, gum exudations and necrotic lesions on buds and shoots. Infected tissues of bud, leaf, shoot and stem were cultured on NA, LPGA and King’ B media (with Actidion antibiotic) and typical bacterial colonies were identified and maintained in pure cultures. Bacterial colonies were light cream with limpid margin and produced fluorescent pigments on King’s B medium. The causal agent of disease was identified as Pseudomonas syringae pv.syringae. Pathogenic isolates were characterized based on phenotypic test (morphological, physiological, biochemical), total cellular protein profiles (SDS-PAGE), plasmid profiles and antibiotic sensitivity test. Total protein pattern of isolates conformed with the standard isolates.