مطالعه موريانه هاي درختان و درختچه هاي غير مثمر در قسمتهايي از ايران

Study of termites associated with forest trees and shrubs in some regions of Iran

جهت تعیین گونه‌های موریانه كه در ایران به درختان و درختچه‌های غیر مثمر صدمه وارد می‌آورند ضمن بازدید از مناطق مختلف ایران، طبقات موریانه، بویژه طبقه سرباز كه از نظر تاكسونومیكی اهمیت دارند، جمع آوری و شیشه‌های محتوی الكل اتیلیك 75 درصد نگهداری شدند. در آزمایشگاه با استفاده از منابع نام علمی آنها توسط نگارنده تعیین گردید. سپس نمونه‌های جمع آوری شده در كلكسیون بخش تحقیات رده بندی حشرات نگهداری شدند. جهت تعیین دامنه اقلیمی گونه‌های شناسایی شده از طبقه بندی اقلیمی دومارتن استفاده شد. این طبقه بندی بر پایه مقادیر خشكی، میانگین مینیمم‌های حرارتی سردترین ماه سال و میانگین بارندگی سالانه می‌باشد. بدین ترتیب مكان‌های نمونه برداری به تفكیك گونه در روی كلیموگرام دومارتن مشخص و دامنه اقلیمی هر گونه تعیین گردید.در این بررسی 12 گونه موریانه كه به درختان و درختچه‌های غیر مثمر ایران خسارت وارد می‌آورند گزارش شده‌اند. از خانواده Kalotermitidae، Postelectrotermes pasniensis Akhtar؛ از خانواده Rhinotermitidae، Psammotermes rajasthanicus Roonwal & Bose و Reticulitermes lucifugus (Rossi)؛ از خانواده Hodotermitidae، Anacanthotermes ahngerainus Jacobson، A. vagans (Hagen)؛ از خانواده Termitidae گونه‌های Microcerotermes buettikeri Chhotani & Bose، M. chhotani Ghayourfar، M. diversus Silvestri، M. gabrielis Weidner، Amitermes kharrazii Ghayourfar، A. stephensoni Harris و A. vilis Hagen.

For identification of termites, different castes, particularly soldier cast, were collected from different parts of Iran and were preserved in vials containing 75% ethyl alcohol. Samples were examined in laboratory and scientific names were determined. The bioclimatological study of termite fauna of Iran had been carried out based on De Martonneʹs climatic classification. De Martonneʹs climatogram is based on parameters such as aridity index (IA), mean of the minimum temperature of the coldest months (m), mean annual precipitation (P) and mean annual temperature (T). In this circumstances, localities were plotted on the climogram. Twelvs species of termites which are injurious to forest trees and shrubs are reported in this survey as the followings: Kalotermitidae, Postelecterotermes pasniensis Akhtar; Rhinotermitidae, Psammotermes rajasthanicus Roonwal & Bose and Recticulitermes lucifugus (Rossi); Hodotermitidae, Anacanthotermes ahngerianus (Jacobson) and A. vagans (Hagen); Termitidae, Microcerotermes buettikeri Chhotani & Bose, M. chhotani Ghayourfar, M. diversus Silvestri, M. gabrielis Weidner, Amitermes kharuazii Ghayourfar,A. stephensoni Harris and A. vilis (Hagen).